Page 303 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

mặc dù xuất hiện những nhân vật lịch sử quân sự tiêu biếu
nhưng vản không tránh khỏi th ất bại. Sự đóng góp chung vể tư
tương quân sự ở thời kỳ này, do đó, chủ yếu cần được nhìn nhận
như là một bước phản biện lớn để rú t ra bài học vể th ất bại trong
kháng chiến chông xâm lược, được biểu hiện hết sức rõ ràng trong
hai lần th ất thủ của thành Hà Nội.
Trước hết, nhà Nguyễn không ý thức được vị trí thành Hà Nội
trong chủ trương xâm chiếm nước ta cua thực dân Pháp. Hà Nội
vốn là kinh đô quốc gia dưới nhiều triều đại, khi lên ngôi, các vua
nhà Nguyễn chuyến kinh đô về Huế. Mặc dù vị trí chính trị bị giảm
sút so với các thế kỷ trước nhưng địa kinh tế, địa quân sự của Hà Nội
vẫn còn nguyên giá trị. Hà Nội là cuông họng của Bắc Kỳ, một trọng
trấn lớn giàu tiềm năng về nhân tài, vật lục, địa bàn mà bọn thực
dân luôn tìm cách len chân. Không phải ngẫu nhiên, năm 1859,
giám mục Penlơranh, kẻ khá am hiểu tình hình nước ta lại khuyên
Giơnuiy nên đem quân ra Bắc đánh chiếm Hà Nội. Bọn thực dân
nhận ra từ râ't sớm vị trí quan trọng của Hà Nội trong cuộc xâm
lược Việt Nam và thiết lập nển thống trị của chúng sau này.
Chúng biết râ’t rõ muốn đánh chiếm được miền Bắc thì trước tiên
phải chiếm được Hà Nội. Vì lẽ ấy chúng đã hai lần đưa quân đánh
chiếm Hà Nội. Chỉ sau khi chiếm được Hà Nội, chúng mói đưa
quân đánh các tỉnh khác.
Trong lúc ấy, nhà Nguyễn lại xa ròi nơi “thánh địa”, nơi “then
chốt của bốn phương tụ họp”, không chú trọng phòng thủ Hà Nội.
Ngay cả khi quân Pháp chuẩn bị tiến đánh Hà Nội lần thứ hai
(1882), những quan lại có trách nhiệm ở Bắc Kỳ để nghị triều đình
cho thi hành kế hoạch phòng thủ Bắc Kỳ và Hà Nội, triều đình
củng làm ngơ. Trước khi quyên sinh, trong Di biểu gửi lại, Hoàng
Diệu đã cảnh báo triều đình: “Hà Nội là yết hầu của Bắc Kỳ, là nơi
then chốt của nước ta. Nếu Hà Nội m ất thì các tỉnh sẽ m ất theo”.
Là người có trách nhiệm bảo vệ Hà Nội, Hoàng Diệu nhận rõ được
vị trí quan trọng của vùng đá't này.

305