Page 301 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 301
ở làng Lam An, tổng Cản Thượng, huyện Tùng Thiện (nay thuộc
Sơn Tây, Hà Nội)1.
Sau khi bắt được ông, thực dân Pháp đưa ông về Hà Nội giam
giữ, rồi lại đưa lên Yên Bái xét xử. Ngày 28 tháng 2 năm 1930,
trước Hội đồng đề hình của Pháp, ông đĩnh đạc nhận hết trách
nhiệm vê' mình và khước từ xin ân xá khi trả lòi câu hỏi của viên
Chủ tịch hội đồng. Ngày 16 tháng 6 năm 1930, thực dân Pháp thi
hành án chém ông. Tinh thần bất khuất của ông nơi pháp trường
được thể hiện khi yêu cầu nằm ngửa để nhìn lưỡi dao rơi xuông và
lời hô “Việt Nam vạn tuế'’, hành động đó đã để lại sự khâm phục
trong lòng nhân dân.
Đoàn Trần Nghiệp
Đoàn Trần Nghiệp là một nhân vật quan trọng của Việt Nam
Quốc dân đảng, quê ở làng Khúc Thủy, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà
Tây (nay thuộc thành phcí Hà Nội). Đầu năm 1928, Đoàn Trần
Nghiệp gia nhập Việt Nam Quốc dân đảng tại Hà Nội. Khi vào
đẳng vì ít tuổi so với nhiều người nên ông được đặt biệt hiệu là Ký
Con. Thòi gian đầu, ông được giao nhiệm vụ giúp việc in báo Hồn
cách mạng do Nguyễn Thái Học làm chủ bút. Nhận thấy ông là
người gan dạ và kín đáo, Tổng bộ đảng cử ông làm Trưởng Ban Ám
sát. Ông đã trực tiếp chỉ huy các vụ trị tội bọn gian ác như giết
Nguyễn Văn Kinh ở vườn Bách thảo Hà Nội, diệt Vương Trọng
Phúc, Nguyễn Văn Ke ở Sơn Dương,...
Ông còn được giao nhiệm vụ làm giao thông liên lạc giữa Tổng
bộ với các địa phương; tổ chức sản xuất vũ khí như chế bom hoặc
rèn gươm giáo để sử dụng. Khi cuộc khỏi nghĩa Yên Bái nổ ra,
Đoàn Trần Nghiệp được Hội nghị Tổng bộ giao nhiệm vụ quấy rối
bọn thực dân Pháp ở Hà Nội, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa
phương khởi nghĩa. Dưới sự chí huy của ông, 5 thành viên trong
1. Nguyễn Văn Khánh: Việt Nam Quốc dân đảng trong lịch sử cách
mạng Việt Nam, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2005, tr. 213.
303
