Page 296 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 296
Trong các năm 1925 - 1926, do tác động mạnh của phong trào
cách mạng trong nước cũng như những hứa hẹn cải cách cua Toàn
quyền Đông Dương nhàm xoa dịu phong trào đấu tranh của quần
chúng, Nguyễn Thái Học đã gửi thư cho nhà cầm quyển Pháp yêu
cầu mở mang nền công thương, cải tổ nền hành chính, ban bô' quyền
tự do ngôn luận... Ông còn viết báo với hy vọng bày tỏ rộng rãi ý
kiến cải cách của mình. Nhưng, những đề nghị của ông đều bị chính
quyền thực dân cự tuyệt. Thực tế ấy đã làm tiêu tan ảo tưởng cộng
tác với người Pháp để phục vụ nhân dân trong suy nghĩ của ông. Từ
đó, ông rút ra kết luận là chỉ có dùng vũ lực đánh đuổi thực dân
Pháp ra khỏi đất nưỏc thì mới giúp ích cho đồng bào. Đê’ thực hiện ý
định đó, năm 1926, ông bỏ học đê gây dựng cơ sở phong trào.
Năm 1927, Nguyễn Thái Học đã cùng Phạm Tuấn Tài (Mộng
Tiên), Phạm Trấn Lâm (Dật Công), Hoàng Phạm Tuân (Nhượng
Tống) lập ra Nam Đồng thư xã, ở gần hồ Trúc Bạch (Hà Nội). Tại
đây, ông đã thành lập một nhóm thanh niên cách mạng ở Hà Nội
gọi là Đệ nhất chi bộ. Biết tin, nhóm Việt Nam dân quốc của
Nguyễn Khắc Nhu ở Bắc Ninh phái ngưòi đến liên lạc với Nguyễn
Thái Học yêu cầu phôi hợp hoạt động đấu tranh chông thực dân
Pháp. Yêu cầu đó được đa sô' thành viên trong Nam Đồng thư xã tán
thành. Khi kế hoạch của nhóm Việt Nam dân quôc bị vỡ thì Nguyễn
Thái Học nhanh chóng liên lạc với các nhóm yêu nước khác nhằm
thành lập một đảng để hành động. Việt Nam Quốc dân đảng ra đòi
ngày 25 tháng 12 năm 1927, là sự hợp nhất giữa các nhóm yêu nước
của Nguyễn Thái Học ở Hà Nội, Nguyễn Thê Nghiệp ở Bắc Ninh và
Hoàng Văn Đào, Hoàng Văn Tùng ở Thanh Hóa1.
Vê tôn chỉ, Việt Nam Quốc dân đảng chủ trương “trước làm
dân tộc cách mạng, sau làm th ế giới cách m ạng”2, “liên lạc tất cả
1. Nguyễn Văn Khánh: Việt Nam Quốc dân đảng trong lịch sử cách
mạng Việt Nam, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2005, tr. 208.
2. Trần Huy Liệu, Văn Tạo: Tài liệu tham khảo lịch sử cách mạng
cận đại Việt Nam, Nxb. Vãn sử Địa, Hà Nội, 1958, t.5, tr. 31.
2 9 8
