Page 304 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 304
Đối với các vị chỉ huy giữ thành, việc giữ thành hoàn toàn ở thê
phòng ngự bị động và bị bao vây cô lập nên m ất thành chỉ là vấn
đề thời gian. Lần thứ nhất, trước những hành động ngang ngược
của tên lái buôn Đuypuy và sau đó là đội quân của Gácniê, triều
đình nhà Nguyễn chỉ thị cho quan lại Bắc Kỳ và Nguyễn Tri
Phương “tùy cơ ứng biến cho khéo”. Quyết định không dứt khoát
của triểu đình đã chi phối nhiều tới hoạt động của viên tổng đốc,
ngưòi chỉ huy lực lượng bảo vệ Hà Nội. Bản thân Nguyễn Tri
Phương và các quan quân trong thành cũng không ngờ Gácniê
đánh thành sốm đến th ế nên không chủ động đề phòng.
Khi đưa quân đánh Hà Nội lần thứ hai, thực dân Pháp không
còn bí m ật như lần trước. Chúng công khai hành động, thống đốic
Nam Kỳ báo trước cho triều đình biết là quân Pháp sẽ ra Hà Nội,
Rivie gửi tối hậu thư hẹn giò đánh thành. Cũng như Nguyễn Tri
Phương 9 năm về trước, Hoàng Diệu cùng binh sĩ lo việc giữ thành
mà không có sự chi viện của triều đình, mặc dù quân của triều đình ở
Bắc Kỳ không thiếu. Hoàng Tá Viêm đề nghị cho đem quân vể Hà
Nội, Hoàng Diệu xin triều đình tăng viện binh đều bị chối từ. Tự
Đức còn quở trách ông “Đem binh dọa giặc, chê ngự sai đường”. Tuy
không có sự hợp lực của triều đình, Hoàng Diệu vẫn cùng binh sĩ
tích cực chuẩn bị chống giặc trong phạm vi quyền hạn của mình. Chủ
trương phòng ngự của ông chỉ đơn thuần dựa vào thành cùng lực
lượng binh lính. Ông đốc thúc binh lính đào hào đắp lũy, xây kín
cổng thành, tự giam lực lượng của m ình trong những bức tưòng.
Thòi kỳ này, thành lũy dù kiên cô' đến mấy cũng khó trụ được
trước đạn pháo của thực dân phương Tây. Trong khi đó, giặc Pháp
tự do đi lại, bô' trí k ế hoạch đánh thành, không hề bị quây rối,
chúng có thời gian yên ổn để chuẩn bị đầy đủ điều kiện tiến công.
Do không chủ động tiến công nên quan quân triều đình chỉ ở
trong thành đợi giặc đến. Nếu ngoài thành có lực lượng trấn giữ bò
sông thì quân địch đâu có thể nghênh ngang cho tàu chiến đỗ đối
diện với thành để đánh phá. Nếu có lực lượng hình thành tuyến
30 6
