Page 267 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 267
ngày càng bất lợi khi chủ tướng bị trọng thương, các vị chỉ huy
cũng hy sinh, một sô quan lại bỏ chạy, binh sĩ tan tác, quân Pháp
thừa thắng tiến vào. Thành Hà Nội thất thủ, song quân dân Hà
Nội vẫn tiếp tục cùng quân triều đình chiến đấu. Sáng 21 tháng 12
năm 1873, đang hội đàm với phái viên triều đình, được tin quân
Lưu Vĩnh Phúc áp sát thành, Gácniê bỏ họp kéo quân ra hòng nới
rộng vòng vây, nhưng bị phục binh của ta tiêu diệt cùng một sô"
quân Pháp. Triều Nguyễn đã bỏ qua thời cơ ít có này đê giải phóng
Hà Nội và các tỉnh.
Lợi dụng sự rộng rãi trong Hòa ước 1874 và cơ hội triều đình
Huê nhò đàn áp các cuộc “nổi loạn”, Pháp đưa Rivie ra Hà Nội với
600 quân và ba tàu chiến. Sáng 25 tháng 4 năm 1882, Rivie gửi tổì
hậu thư cho Hoàng Diệu đòi trong ba giờ đồng hồ phải triệt bỏ các
công sự và đến nộp mình. Chưa hết hạn tôi hậu thư, Pháp đã nổ
súng đánh thành. Nhân dân tự đô't các dãy phô' tạo bức tường lửa
ngăn giặc và đánh trông, gõ mõ, khua chiêng khoa trương thanh
thế, vũ trang giáo mác, gậy gộc định vào thành cùng quan quân
đánh giặc. Quân Pháp tiến rất chậm và tổn thất, nhưng hỏa lực ta
không đủ mạnh đẩy lui chúng. Đột nhiên, kho thuốc súng trong
thành bốc cháy và có tin địch đã lọt vào thành khiến binh sĩ hoang
mang. Chớp thời cơ, quân Pháp áp sát rồi ồ ạt tiến vào thành.
Hoàng Diệu đã tự vẫn để bảo toàn khí tiết. Thành Hà Nội một lần
nữa bị thâ't thủ. Mặc dù vậy, nhân dân Hà Nội vẫn kiên quyết
chống trả, cùng hai cánh quân triều đình hình thành hai gọng kìm
quanh Hà Nội. Sáng 19 tháng 5 năm 1883, Rivie đem 500 quân có
dại bác từ thành tiến vê' phủ Hoài Đức. Các cánh quần của ta đổ ra
chặn đánh, nhiều tên giặc bị tiêu diệt, trong đó có Rivie. Kế hoạch
nới rộng vòng vây của Pháp bị phá sản. Quân Pháp còn cố thủ ở
Đồn Thủy đểu rệu rã tinh thần. Nhưng triều đình Huế chẳng
những không cho tiếp tục tiến đánh mà còn bắt quân ta nới lỏng
vòng vây, nuôi hy vọng thu hồi Hà Nội bằng thương thuyết, bỏ lỡ
mội cơ hội hiếm có nữa.
269
