Page 145 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

Trần Quý Khoáng
Trần Quý Khoáng là thủ lĩnh một cuộc khỏi nghĩa chống quân
Minh xâm lược. Quê ông ỏ làng Tức Mạc, phủ Thiên Trường (nay
thuộc xã Lộc Vượng, thành phô Nam Định, tỉnh Nam Định). Ong
là con thứ của Mần vương Trần Ngạc, tức là cháu của vua Trần
Nghệ Tông1. Dưới thòi Trần, Trần Quý Khoáng giữ chức Nhập nội
thị trung. Khi nhà Minh đưa quân xâm lược nước ta, nhân dân nối
dậy chông lại chúng ở nhiều nơi. Cuối năm 1408, hai tướng của
Trần Ngỗi (tức Giản Định Đế) là Đặng Dung và Nguyễn cảnh DỊ
vì cha bị giết oan đã đưa quân vào Nghệ An tôn Trần Quý Khoáng
làm minh chủ. Tháng 4 năm 1409, ông “lên ngôi ỏ Chi La, đổi niên
hiệu là Trùng Quang, lây Nguyễn Súy là Thái phó, Nguyễn cảnh
Dị làm Thái bảo, Đặng Dung làm Đồng bình Chương sự, Nguyễn
Chương làm Tư mã”2.
Dưối sự lãnh đạo của ông, cuộc khởi nghĩa nhanh chóng lan
rộng từ Thanh Hóa vào Nam. Sau đó, nghĩa quân tiến ra hoạt
động ở vùng đồng bằng sông Hồng, gây cho quân Minh nhiều tổn
thất. Do vậy, nhà Minh phải điểu lực lượng sang cứu viện. Hàng
vạn quân Minh do Trương Phụ chỉ huy kéo sang. Cuộc chiến đấu
của nghĩa quân diễn ra quyết liệt ở nhiều nơi, gây cho quân xâm
lược nhiều thiệt hại. Năm 1410, nhân dân ta nổi dậy d nhiều nơi
như: cuộc khởi nghĩa Lê Nhị ở Thanh Oai, khỏi nghĩa Phạm Tuân
ỏ Đông Kết (Khoái Châu, Hưng Yên)... Những cuộc khởi nghĩa đó
đã tạo điều kiện thuận lợi cho khỏi nghĩa Trần Quý Khoáng.
Nhưng do không đủ uy tín để hợp nhâ't phong trào đấu tranh đang
diễn ra sôi nổi ỏ nhiều nơi, nên lực lượng nghĩa quân của ông

1. Xem Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd,
t.II, tr. 227.
2. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 226.

147