Page 142 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 142
Trước tình hình đó, triều đình nhà Minh phải cử Mộc Thạnh
cầm đầu bốn vạn quân sang tăng viện. Cuô’i năm 1408, Mộc Thạnh
tập trung lực lượng lớn tiến đánh nghĩa quân ỏ bến Bô Cô (một bến
sông Đáy ở Ý Yên). Một trận đánh quyêt liệt xảy ra. Bằng lối đánh
chủ động phục kích, nghĩa quân giết được nhiều giặc, trong đó có
nhiều viên chỉ huy như Thượng thư bộ binh Lưu Tuâ'n, Đô đốc Lữ
Nghị, Tham chính Lưu Dục, Đô chỉ huy sứ Liễu Tông. Chỉ có Mộc
Thạnh và một ít tàn quân thoát chết vội chạy về thành cổ Lộng (Ý
Yên, Nam Định, cách Bô Cô 18 km về phía Bắc). Thừa thắng, Trần
Ngỗi định tiến quân vây cổ Lộng, nhưng tướng Đặng Tất khuyên
chưa vội bao vâv mà cho quân hoạt động mở rộng địa bàn. Thời
gian ngắn sau đó, quân M inh từ thành Đông Quan (Thăng Long)
đến cứu Cổ Lộng rồi đưa Mộc Thạnh về.
Từ việc này, một sô' người đã gièm pha, cho rằng Đặng Tất và
Nguyễn Cảnh Chân đang mưu việc lật đổ. Trần Ngỗi nghe thê vội
sai người bắt rồi giết chết cả hai người. Biết rõ hai ông bị giết oan,
hai con của Đặng Tất, Nguyễn Cảnh Chân là Đặng Dung và
Nguyễn Cảnh Dị đã bỏ Trần Ngỗi, đưa quân vào Nghệ An, lập một
người họ Trần là Trần Quý Khoáng lên làm vua, tiến hành cuộc
khỏi nghĩa khác. Nhưng người đứng đầu khởi nghĩa Trần Quý
Khoáng thấy rõ nguy cơ của sự phân liệt nên tìm cách hợp nhất
các lực lượng yêu nước, đưa Trần Ngỗi vê' rồi suy tôn làm Thượng
hoàng1, cùng nhau chông giặc.
Năm 1409, trong một trận đánh quân Minh do Trương Phụ thống
lĩnh ở Mỹ Lương (Chương Mỹ, Hà Nội ngày nay), Trần Ngỗi bị
quân M inh bắt rồi bị giết. Mặc dù bị đàn áp, nhưng cuộc đâu tranh
vũ trang do Trần Ngỗi lãnh đạo đã thể hiện quyết tâm chống xâm
lược, tạo đà cho nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra sau đó của dân ta.
1. Trương Hữu Quýnh, Phan Đại Doãn, Nguyễn Cảnh Minh: Đại
cương Lịch sử Việt Nam, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 2003, tr. 276.
144
