Page 143 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

Nguyễn Cảnh Chân
Nguyễn Cảnh Chân là danh tướng của cuộc khởi nghĩa do
Trần Ngỗi lãnh đạo. Ông quê ở làng Ngọc Sơn (Nam Đàn, Nghệ
An), làm An phủ sứ Hóa Châu từ thời Trần. Đến thời nhà Hồ, từ
năm 1402 ông làm An phủ sứ Thăng Hoa (Quảng Nam )1. Ngày 2
tháng 10 năm 1407, Trần Triệu Cơ đem quân đến tôn Trần Ngỗi
lên làm minh chủ, rồi trở thành Giản Định đế cầm đầu một cuộc
khởi nghĩa ở Mô Độ, châu Trường Yên (Tam Điệp, Ninh Bình). Biết
được tin đó, Nguyễn C ảnh C hân và Đ ặng T ất đem quân ra theo.
Giản Định đế phong cho Đặng Tất chức Quốc công, phong cho
Nguyễn Cảnh Chân chức Đồng tri khu m ật viện sự tham mưu
quân sự. Chỉ một thòi gian ngắn, do được đông đảo n hân dân
hưởng ứng nên lực lượng nghĩa quân phát triển nhanh.
Đến giữa năm 1408, nghĩa quân đã giải phóng được một vùng
đất rộng lớn từ Thanh Hóa vào Hóa Châu (Trị Thiên). Sau đó,
nghĩa quân tiến ra hoạt động ở vùng đồng bằng sông Hồng, tiến
công nhiêu căn cứ của giặc, uy hiếp cả vùng ngoại vi thành Đông
Quan, khiến triều đình nhà M inh phải sai Mộc Thạnh cầm đầu 4
vạn quân tăng viện sang nước ta để cứu vãn tình hình. Cuôì
năm 1408, Mộc Thạnh tập trung một lực lượng lớn tiến đánh
nghĩa quân ở bến Bô Cô (bến sông Đáy ở Ý Yên). Tại đây, nghĩa
quân dưới sự chỉ huy của Nguyễn c ả n h Chân và Đặng Tâ't đã
đánh thắng quân M inh do tổng binh Mộc Thạnh chỉ huy, chém
Thượng thư Lưu Tuân, Đô ty Lữ Nghị và diệt hàng vạn quân giặc.
Chỉ có Mộc Thạnh và một ít tàn quân thoát chết, hoảng hốt chạy
trốn vê thành c ổ Lộng (Ý Yên, Nam Định).
Chiến thắng Bô Cô tạo thòi cơ thuận lợi để quân ta tiến lên
giành thắng lợi mới. Nhưng tiếc rằng sau chiến thắng ây, trong nội
bộ bộ chỉ huy nghĩa quân lại nảy sinh m âu thuẫn. Giản Định đế

1. Bộ Quốc phòng: Từ điển Bách khoa quản sự Việt Nam, Sđd, tr. 711.

145