Page 146 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 146
không có bưỏc phát triển nhảy vọt, trái lại ngày càng suy yếu trước
sức tiến công của quân thù.
Năm 1412, các cuộc khởi nghĩa quanh Đông Quan và các phủ ở
vùng đồng bằng sông Hồng lần lượt thất bại trước sự đàn áp liên
tục và khốc liệt của giặc. Cuổí năm đó, Trần Quý Khoáng cho quân
rú t vào Tân Bình, Thuận Hóa (Quảng Bình, Thừa Thiên). ít lâu
sau, ông cho quân đánh ra Nghệ An nhưng rồi lại phải quay về
Hóa Châu (Thừa Thiên). Năm 1413, tướng giặc là Trương Phụ tập
trung quân thủy và bộ mở cuộc tấn công lớn vào phía Nam nhằm
đàn áp lực lượng kháng chiến ở Tân Bình, Thuận Hóa1. Trưâc tình
hình đó, Trần Quý Khoáng chạy ra Nghệ An rồi trốn sang Ai Lao,
bị quân Minh bắt vào mùa hè năm 1414. Giặc đưa ông về Bắc,
nhưng trên đường đi, ông đã nhảy xuông sông tự vẫn2.
Khối nghĩa Trần Quý Khoáng là một cuộc khỏi nghĩa lốn sau
khi cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại. Mặc dù bị đàn áp,
nhưng ảnh hưỏng của cuộc khởi nghĩa đó cũng như sự hy sinh của
Trần Quý Khoáng cổ vũ nhân dân tiếp tục đứng lên chiến đấu quét
sạch quân xâm lãng ra khỏi đất nước. Chỉ hai năm sau, Lê Lợi và
các cộng sự mở Hội thể Lũng Nhai, nguyện cùng nhau chiến đấu
giải phóng đất nước, và từ đó lịch sử chuyển sang trang mới.
Đặng Dung
Đặng Dung là danh tưống của cuộc khỏi nghĩa Trần Quý
Khoáng, quê ả huyện Thiên Lộc (nay là Can Lộc, Hà Tĩnh). Ông là
con trai của Đặng Tất và đã từng giúp cha cai quản Hóa Châu
(Bình Trị Thiên), đồng thòi từng theo cha tham gia cuộc khỏi
nghĩa của Trần Ngỗi khi quân Minh xâm chiếm nưốc ta, tháng 2
năm Kỷ Sửu (1409), do lòi gièm pha của Nguyễn Quý và Nguyễn
1. Trương Hữu Quýnh, Phan Đại Doãn, Nguyễn cảnh Minh: Đại
cương lịch sử Việt Nam, Sđd, t.I, tr. 277.
2. Đinh Xuân Lâm, Trưong Hữu Quýnh (Chủ biên): Từ điển nhăn vật
lịch sử Việt Nam, Sđd, tr. 242.
14 8
