Page 150 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 150
và khí giới bị phá hủy và chìm đắm rất nhiều. Tuy nhiên lúc này,
nghĩa quân cũng còn rất ít. Trương Phụ nắm được điều đó, nên lại
tô chức lực lượng tiến công quyết liệt, cuối cùng thì nghĩa quân tan
rã, chí còn lực lượng lẻ tẻ ẩn nấp ở trong rừng. Trần Quý Khoáng
và các tướng bị m ất hết căn cứ, đồn lũy, chỉ còn một ít quân phải
chạy lên tận thượng lưu sông Gianh ở khu vực sách Bò Càn (giáp
biên giới Lào). Tại đây, vào tháng 10 năm Quý Tỵ (1413) Đặng
Dung và Nguyễn Cảnh Dị bị bắt. Tuy bị thương nặng nhưng
Nguyễn Cảnh DỊ không ngớt lời chửi giặc và đã bị Trương Phụ giết
ngay. Khoảng đầu mùa hạ năm Giáp Ngọ (1414), quân Minh giải
Trần Quý Khoáng, Đặng Dung và Nguyễn Súy về nước chúng.
Trên đường đi, Trần Quý Khoáng và Đặng Dung đã nhảy xuống
biển tự tử.
Đặng Dung sinh ra trong một dòng họ có truyền thống thượng
võ, tham gia chinh chiến từ rất sớm, trở thành một vị tướng chi
huy tài giỏi của nghĩa quân Trần Quý Khoáng, làm cho quân Minh
nhiều phen khiếp đảm. Lúc sa cơ bị bắt, ông giữ lòng kiên trung,
bất khuất. Sứ gia Ngô Sĩ Liên đã hết lòi ca ngợi: “Bọn Dung vì
nghĩa không thê cùng sông vối giặc, phải tiêu diệt bọn chúng mới
nghe, cho nên mới hết lòng, hết sức giúp đỡ Trùng Quang đế mưu
khôi phục. Trong khoảng 5 nám, kiên trì chiến đấu với giặc, dẫu có
bất lợi, nhưng ý chí không núng, khí thế càng hăng, đến kiệt sức
mới chịu thôi. Lòng trung vì nước của người bể tôi, dẫu trăm đòi
sau vẫn còn tưởng thấy được”1.
Lề Lợi
Lê Lợi là vị Anh hùng dân tộc, lãnh tụ tối cao của cuộc khởi
nghĩa Lam Sơn, người sáng lập triều Hậu Lê. Ông sinh trưỏng tại
hương Lam Sơn, huyện Lương Giang (nay là xã Xuân Lam, huyện
Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa). Năm 1407, Lê Lợi tròn 22 tuổi cũng
1. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 234.
152
