Page 139 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 139
quân nhà Hồ rút về Muộn Hải (Xuân Thủy, Nam Định). Hồ Đỗ, Hồ
Xạ cũng cho quân rút về Muộn Hải để hợp sức với Hồ Nguyên
Trừng chiến đấu. Tại đây, quân nhà Hồ và quân Minh đối lũy,
ngày đêm đánh nhau. Ngày 13 tháng 3 năm 1407, Hồ Nguyên
Trừng tập trung lực lượng tiến công quân Minh ỏ Hàm Tử quyết
liệt, quân hai bên đểu bị tổn thất lớn, sau đó quân nhà Hồ rút về
Vĩnh Lộc (Thanh Hóa). Tháng 5, quân Minh do Trương Phụ và
Mộc Thạnh chỉ huy tiến công Tây Đô (Vĩnh Lộc), Hồ Quý Ly và
đình thần chạy vào Nghệ An, Hà Tĩnh. Hồ Nguyên Trừng tiếp tục
chỉ huy chiến đấu với tinh thần “không ngại đánh” cho đến khi bị
sa vào tay giặc Minh ỏ vùng Kỳ La, Cao Vọng (Kỳ Anh, Hà Tĩnh)
rồi bị đưa vê Kim Lăng (Nam Kinh, Trung Quốc).
Cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược của nhà Hồ thất
bại, song đã khẳng định chính kiến của Hồ Nguyên Trừng về kế
sách giữ nước là lòng dân và sức mạnh đoàn kết toàn dân là hoàn
toàn đúng đắn. v ề sau, Ngô Sĩ Liên - sử thần nhà Lê - đã ca ngợi
sự sáng suốt của Hồ Nguyên Trừng: “Mệnh tròi là ở lòng dân. Câu
nói của Trừng hiểu được điều cốt yếu đó. Không thể vì cớ là họ Hồ
mà bỏ câu nói của Trừng”1. Không chỉ “hiểu được điểu cốt yếu” về
sức mạnh toàn dân trong công cuộc giữ nước, Hồ Nguyên Trừng
còn hiếu biết sâu sắc và thực sự là một tài năng trong lĩnh vực kỹ
thuật quân sự. Dưới sự tổ chức và chỉ huy của ông, nhiều xưởng
đóng chiến thuyền được thành lập. Thuyền chiến của nhà Hồ là
loại thuyền lớn, sàn thuyền đi lại dễ dàng, vừa tiện cho việc
chuyển tải lương khi cần, vừa thuận lợi khi chiến đấu. Mái chèo
được chế tác cho hai người chèo, thuyền nhiều mái, do đó chuyển
nhanh. Chính nhờ kỹ thuật đóng thuyền và việc huân luyện thủy
chiến tiến bộ nên thủy binh nhà Hồ là lực lượng khá mạnh2. Đặc
1. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 211.
2. Tuổi trẻ nhân tài và tài năng quân sự (đề tài KX07-19), Sđd, tr. 173.
141
