Page 137 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

nay là xã Kim Âu, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Dưái triều
Trần ông giữ chức Phán tư sự. Năm 1399, ông giữ chức Tư đồ.
Tháng 2 năm 1400, Hồ Quý Ly truất ngôi của Trần Thiếu Đế, tự
lập làm vua. Năm sau, Hồ Quý Ly nhường ngôi cho con thứ là Hồ
Hán Thương, lên làm Thái Thượng hoàng. Hồ Nguyên Trừng giữ
chức Tả tướng quôc - chỉ huy quân đội.
Sau khi lập ra triều Hồ, cha con Hồ Quý Ly ra sức chân hưng
nhà nước quân chú trung ương, bởi lúc đó đất nước đang trong tình
trạng rối loạn. Chính quyền trung ương suy yếu đến mức hầu như
không điều hành nổi bộ máy quan lại và các địa phưdng. Nạn mất
mùa đói kém liên tiếp xảy ra. Nguy cơ ngoại xâm ngày càng thêm
nghiêm trọng, ở phía nam, quân Chiêm Thành liên tục kéo quân ra
cướp phá. Phía bắc, nhà Minh dồn dập sai sứ sang đòi cống nạp, do
thám tình hình và ráo riết chuẩn bị đem quân xâm lược. Trong bối
cảnh khó khăn và phức tạp đó, nhà Hồ đã kiên quyết thực hiện cuộc
cải cách toàn diện, từ chính trị, quân sự đến kinh tế, văn hóa, giáo
dục và xã hội. Thông qua cải cách, nhà Hồ dự định xây dựng một
nhà nước có quyền lực tập trung để trực tiếp giải quyết những khó
khăn trong nước và chống lại các thế lực xâm lược từ bên ngoài.
Là Tả tướng quốc, Hồ Nguyên Trừng giữ vai trò quan trọng
trong quá trình chuẩn bị kháng chiến chông quân Minh xâm lược.
Riêng về quân sự, ông cùng triều đình nhà Hồ gấp rút xây dựng
quân đội, coi trọng việc tuyển quân và trang bị vũ khí. Để thực
hiện được điều đó trong thực tiễn, việc đầu tiên là nhà Hồ làm sổ
hộ khẩu quản lý nhân đinh từ 2 tuổi trở lên, nghiêm cấm việc ẩn
lậu và cấm người phiêu tán. Thứ hai là kiểm duyệt quân ngũ chặt
chẽ. Thứ ba là mở thêm các xưởng rèn đúc vũ khí, xưởng đóng
thuyền và lập các kho dự trữ lương thực, kho quân khí. Đồng thời
với các việc đó, nhà Hồ còn chú trọng việc củng cố biên giói phía
Nam bằng các cuộc hành quân và di dân khai hoang bảo vệ vùng
biên. Phía Bắc, nhà Hồ ra lệnh cho dân ở gần các đường lớn thông
xuống kinh thành Thăng Long phải phá bỏ lúa khi có giặc đến, còn

139