Page 140 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 140
biệt, Hồ Nguyên Trừng đã sáng chế ra súng thần cơ và cho sản
xuâ't hàng loạt vũ khí này. Súng thần cơ do Hồ Nguyên Trừng chế
tạo có nhiều cỡ, lớn nhỏ khác nhau, có sức công phá và sát thương
hơn hẳn các loại súng đương thời, kể cả hỏa pháo của nhà Minh.
Về việc chê tạo vũ khí, sách Đại Việt sử ký toàn thư chép rất
vắn tắt rằng, nhà Hồ đã “đặt 4 kho quân khí. Không kê là quân
hay dân, hễ ai khéo nghề đểu sung vào làm việc”1. Sử cũ nước ta
không chép Hồ Nguyên Trừng đã chế tạo súng và sử dụng vũ khí
đó trong chiến đấu ra sao, nhưng sủ sách Trung Quốic thài Minh
lại chép khá rõ là trong cuộc “bình Giao Chỉ”, tức là trong cuộc
chiến tranh xâm lược nước ta, người Minh đã bắt được “súng thần”,
“pháo thần” của Giao Chỉ và coi loại vũ khí đó là “nhất thiên hạ”.
Sử nhà Minh còn mô tả tỉ mỉ cách chê tạo và chủng loại vũ khí,
rằng: dùng đồng đỏ ở mức giữa sống và chín, nếu lấy sắt thì sắt
mềm. Súng to nhỏ khác nhau, thứ lớn dùng xe, thứ nhỏ dùng giá,
dùng bệ, vác vai. Thứ lớn lợi cho phòng thủ, thứ nhỏ lợi cho chiến
đấu, tùy nghi mà dùng. Mô tả uy lực của súng thần cơ, sách Việt
kiệu thư của Lý Văn Phượng đời Minh viết: Súng thần cơ có được
gần đây, bắn đi bằng lửa, đi xa ngoài trăm bước, nhanh chóng kỳ
diệu như thần, nghe thấy tiếng là lửa đã đến. Sách Trấn trạch kỷ
văn của Vương Ngao (nhà Minh) cũng viết rõ thêm: “Khi Thành Tổ
thân chinh Mạc Bắc (chỉ Mông cổ) dùng súng thần An Nam vừa
bắt được, kẻ địch một người tiến lên, lại hai người nữa tiếp theo
đều trúng súng (đạn lửa) mà chết”. Như vậy, có thể thấy Hồ
Nguyên Trừng là người đã sáng chế ra “súng thần cơ” - thứ vũ khí
kỳ diệu và tối tân thời ấy.
Năm 1407, quân Minh bắt được Hồ Quý Ly, Hồ Hán Thương,
Hồ Nguyên Trừng và một sô" quan lại cao cấp nhà Hồ đưa về Kim
Lăng (Nam Kinh, Trung Quốc). Biết Hồ Nguyên Trừng là người
1. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 209.
142
