Page 27 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

dòng Saint Benoit; những áo này từ thắt lưng xuống đều rách
và cắt vòng theo nhiều chấm lốm đốm. Thành ra khi đi chơi
phố phường, họ đem khoe hết cả các màu sắc hỗn tạp ấy; giá
có ngọn gió nhẹ thổi vào làm mớ áo ấy bốc lên và bay tỏa ra,
thì người ta có thể nói họ là những con công đang xòe đuôi

và phô trương hết các màu lông của chúng.
Đàn ông cũng nuôi tóc dài, chấm gót như đàn bà và cũng
có nón. ít người có râu, nhưng ai có thì không cắt đi bao giờ,

y như người Trung Hoa cũng như họ nuôi móng tay dài;
những nhà quyển quý không cắt móng tay bao giờ, giữ móng
tay để tỏ ra rằng họ cao quý và để phân biệt với bọn cùng dân
và các thợ thuyền không thể để móng tay dài vì vướng trong
khi làm lụng...

Các văn nhân và các văn quan ăn mặc đứng đắn, ít lòe
loẹt; trên các áo dài khác họ mặc một tấm áo dài bằng vải
Damas đen; họ lại còn có một thứ khăn tế (étolle) đeo ở cổ,
một thứ khăn tếbằng lụa xanh da trời khoác ở tay; (manipule)

họ có chiếc mũ giống như mũ tế của các giám mục.

Cả đàn ông lẫn đàn bà tay cầm quạt, giống như quạt Âu
châu, cầm để cho có vẻ hơn là vì lẽ gì khác. Trái với người
Âu châu ta có tang thì bận đổ đen, họ lại bận đỗ trắng.
Chào ai, họ không để ý lộ đầu vì họ cho thế là vô phép và
họ đồng ý với người Trung Hoa, coi sự để đẩu trần không
hợp với người có danh giá và rất bất kính nên muốn chiểu
tính họ, các cố dòng ta đã xin được phép Đức thánh Giáo

hoàng Paul V của chúng ta khi làm lễ Misa ở các xứ này vẫn
được đội mũ.

Sau hết, người Trung kỳ không có quẩn nịt, không có
giầy; muốn cho gan bàn chân khỏi bị thương tổn bất quá họ
chỉ dùng một miếng đế giầy bằng da, có mấy cái khuy hay
mấy cái dải lụa giữ lại và buộc lên trên chân, thay cho dép, vì

28