Page 30 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

đủ mỗi người khách một trăm món ăn, cũng chưa được coi
là người phong nhã. Vi họ mời tất cả thân nhân bạn hữu,
lân bang, nên một bữa tiệc cũng phải có ba, bốn, năm chục
người dự, đôi khi một, hai trăm người và có một lần tôi đã
đến ăn một đám có hai nghìn tân khách. Bởi thế những đám

tiệc to phải tổ chức ở các làng mới đủ chỗ chứa nhiều bàn
như thế. Tất ai cũng lấy làm lạ rằng mỗi bàn chứa thế nào
được trăm món ăn? Thực ra thì họ tiện mía đem bó lại thành
mấy từng xếp lên trên bàn, rỗi lẩn lượt bày những món ăn
có đủ sơn hào hải vị: thịt, cá, chim muông hay thú vật nuôi
tại nhà hay săn bẫy được, các trái cây mùa nào thức ấy. Nếu

thiếu một món gì thì chủ nhân coi như là một điểu đáng
trách lớn và bữa cơm hôm ấy chưa được nhận là bữa tiệc.
Các ông chủ ăn trước được bọn thuộc hạ thần tín hầu bàn;
khi các ông chủ đứng dậy, bọn thuộc hạ này ngồi vào bàn,
có bọn nô bộc khác kém vế đứng hầu; bọn thuộc hạ thân tín
án xong, thì bọn nô bộc kém vế này vào ăn. Vì ăn không xuể
và đĩa nào cũng phải vét sạch, nên sau chót có bọn nô bộc
hàng cuối cùng vào ăn la liệt, còn thừa thì bỏ bị riêng đem về
cho... ? (ragasches) và bọn rửa bát...

Xứ Trung kỳ không có nho và bởi vậy, không có rượu

nho. Họ uống một thứ rượu cất bằng gạo có màu; có vị cay,
hơi hăng, bốc chóng như hỏa tửu... Những người sang thì
đem pha rượu này với một thứ rượu khác cất bằng hương
mộc (? calambac), rất thơm.

... Ngày thường thì họ đem đun vào nước cho sôi rễ một
thứ cỏ gọi là Chia (Trà); nước ẫy gọi là nước Trà, uống rất bổ
vì nó làm cho tan những hơi độc trong dạ dày và giúp cho
sự tiêu hóa. Người Trung Hoa và Nhật Bản cũng uống trà;
nhưng người Trung Hoa thì không dùng rễ mà dùng lá, còn
người Nhật Bản thì đem tán nhỏ ra bột; nhưng công hiệu ở

đâu cũng vậy...

31