Page 33 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

họ là sau khi lấy đủ máu rồi, họ chẳng cần đến băng bó, vải

thấm và dây buộc gì cả, chỉ đem nước bọt nhấm đáu ngón
tay cái rổi đem ấn lên chỗ lỗ thủng, họ làm cho thịt trở lại
nguyên chỗ, máu ngừng chảy và vết thương chóng lành. Tôi
cho vì họ dùng chiếc “kim” sứ có răng nên mạch máu chóng
hàn miệng và đập được ngay.

Người Trung kỳ không thiếu những tay giải phẫu. Tôi
chỉ muốn đem cách họ đã chữa tôi và một người bạn ra làm
thí dụ.

Từ một chỗ rất cao, tôi bị ngã xuống, dạ dày đập vào một

khối đá; tôi thổ huyết và ngực bị tổn thương. Uống thuốc Tây
chẳng đỡ chút nào. Lúc đó có một ông lang chuyên nghề giải
phẫu đến cho tôi một ít cỏ, giống như cỏ mercuriale của ta
(hỏa diễm thái), một phần ông ta đem giã và đắp lên dạ dày
tôi; một phần đem sắc lấy nước cho tôi uống; và một phần
bảo tôi ăn sống. Vài ngày sau, tôi hoàn toàn khỏi. Muốn tự
thí nghiệm lấy, tôi bắt một con gà con đem bẻ chân nó gẫy
thành nhiều đoạn rổi đem cỏ ấy đắp lên những chỗ gẫy vài

bữa thì con gà nguyên lành.

Một tháy dòng bạn tôi bị bọ cạp đốt - nọc bọ cạp có thể
làm chết người ở xứ này - cổ họng sưng bạnh ra và chúng
tôi đã nghĩ đến phép sức dầu thánh cho thầy ta thì bỗng có
một ông lang ngoại khoa đến, thổi một hồ cơm với nước lã
thường. Xong rổi ông ta đặt nỗi cơm xuống dưới hai chân
thầy dòng, lấy chăn trùm kín thầy ta để hơi cơm và khói
nóng không mất đi đâu được. Hơi bốc lên đến chỗ bị thương,

thì thầy dòng thấy bớt đau, cổ hết sưng và người khỏe mạnh
như không bao giờ bị bệnh cả.

Còn có nhiều việc tương tự như thế, nhưng thuốc dùng
ngay tại xứ ấy công hiệu hơn là đem về đây. Riêng tôi, tôi đem
vê' một thùng nhỏ đại hoàng (rhubarbe), lúc xuống tầu còn

34