Page 154 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII
P. 154
Người ta bảo chúng tôi lễ, chúng tôi chào theo lối Hòa Lan,
tuy chẳng thấy chúa đâu cả, trong phủ không nom thấy ngài và
chẳng có quan đại thần nào cả? Chúng tôi ngồi xuống chiếu
chung quanh có nhiều quân lính mang khí giới. Các tặng vật
đem vào điện, không được trịnh trọng và lễ nghi cho lắm.
Họ cho chúng tôi ăn và uống theo lối trong xứ.
Chúng tôi sai hai viên phụ tá Mathys ten Broecke và Pieter
Huysmans vào điện mở các hòm bạc và hàng hóa để chúa lựa
chọn. Lúc chúng tôi án xong, chúa phái hai viên cai bạ còn trẻ
đến hỏi chúng tôi về vị trí nước Hòa Lan ở phương Nam hay
phương Bắc. Chúng tôi đáp: “ở 52 độ thuộc bắc vĩ, nước Hòa
Lan sản xuất hổ phách, dạ len, tơ, lụa, nhưng có sa tanh, dạ
kim tuyến, dạ ngân tuyến cùng nhiều hàng khác nữa”.
Chúng tôi ăn xong đứng lên và chào một lần nữa, tuy
chẳng thấy chúa hoặc một quan to nào cả. Chúng tôi cáo từ,
rất bực tức vể cách họ tiếp đãi chúng tôi và cách họ lôi vứt
hàng hóa.
Tối đến, chúa sai khiêng trả lại những hòm và hàng hóa
còn lại chúa không dùng sang nơi chúng tôi đóng, kèm thêm
5 vạn tiền đổng, mấy lọ cá thối và mấy lọ cau. Đêm nay, bọn
chúng tôi ngủ cả dưới đò.
Ngày 24 tháng Tư. - Chúng tôi khuân lên bờ những hòm
bạc và những kiện hàng. Thế tử sai đem cho chúng tôi 1 vạn
đồng tiến đổng, hai con bê và bốn hũ cau, và hỏi vay chúng
tôi 5 hòm bạc. Chúng tôi đáp là không thể vâng mệnh thế tử
được, vì đã dâng chúa hết quá nửa số bạc của chúng tôi đem
đến và tưởng thế nào chúa thượng cũng không tiếc gì ba bốn
hòm bạc mà chẳng cho thế tử. Viên cai bạ liền hỏi chúng tôi
một cách xúc xiểm rằng hẳn chúng tôi muốn đánh đổi tiền
lấy hàng với thế tử chăng? Chúng tôi trả lời: “Liễn sau khi
chúng tôi được vào bệ kiến chúa”.
155
