Page 129 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

Chiều tối thì chúa hổi cung, cũng theo nghi vệ lúc đi, rất

sung sướng đã thắng được kẻ nghịch.

Vua Lê không bao giờ dự lễ này. Có lẽ vì chúa sợ rằng
quân lính, có điểu gì bất mãn với mình nhân lúc tụ họp đông
nổi loạn phế mình để khôi phục lại quyền vua.
Nhưng khi chúa có dịp đi tuần du trong xứ độ hai ba

ngày hoặc vào Nam Hà đánh nhau với chúa Nguyễn thì chúa
không bỏ lỡ dịp dắt vua cùng đi, lẫy vua làm vì để muốn
hành động gì cũng được, hơn nữa chúa cũng không muốn
nhân khi mình đi vắng vua dự vào cuộc đảo chính hại cho
mình hoặc để cho bọn thoán nghịch cướp được vua rỗi nhân
danh ngài, đứng lên phản đối mình và đánh đổ cơ nghiệp

nhà mình cũng nên.
Người Đàng Ngoài cho lối ta bắn súng thần để nghênh
tiếp các bạn hay lối ta gặp nhau mà hỏi thăm sức khỏe của

nhau (?) là dã man và kỳ lạ, họ chỉ bắn súng để xua đuổi tà
ma thôi.

Tang lễ chúa Trịnh

Tang lễ chúa Trịnh được cử hành long trọng cũng như
tang lễ các vua, vê' nhiều chi tiết lại còn còn hơn tang lễ vua
Lê bấy giờ. Khi chúa băng hà, tân chúa và các quan trong phủ
liêu phải đợi ba bốn ngày rồi mới phát tang. "Vi nếu tin ấy mà

bay ra ngoài, thì dân gian và kẻ chợ náo động, sợ hãi vô cùng
vì mỗi lần một chúa qua đời thì anh em và con cháu ngài dấy
binh đánh lẫn nhau để tranh chiếm quyền chính, dán sự vì
thế cũng bị hại lây.

Việc thứ nhất của họ là tắm rửa thi hài tiên chúa, mặc
cho ngài bẩy bộ quần áo tốt nhất và dâng lễ cúng ngài những

130

1