Page 213 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

vũ T R Ụ V À H O A SEN

tới những quan sát được nhận thức bởi các giác quan và
các dụng cụ đo đạc của chúng ta, như trong khoa học, mà
còn bao gồm cả những quan sát nhận được từ thiền định
và nhập định. Nói cách khác, lĩnh vực nghiên cứu của Phật
giáo không chỉ giới hạn trong thế giới khách quan, nó bao
gồm cả thế giới chủ quan của vốn sống và kinh nghiệm nội
tâm. Với khoa học tự nhiên, chỉ có tri thức khách quan với
người thứ ba mới có ý nghĩa. Nó loại trừ tất cả những trải
nghiệm theo cách chủ quan cũng như các hiện tượng phi
vật chất, trong khi với Phật giáo sự trải nghiệm chủ quan và
phi vật chất lại rất trọng yếu. Trong klii khoa học tự nhiên
dựa vào những đo đạc các hiện tượng vật lí ở thế giới bên
ngoài và vào các phương trình toán học, thì với khoa học
tâm linh là Phật giáo, một giả thiết có thể được khẳng định
hay phủ định dựa vào kinh nghiệm nội tâm. Chẳng hạn,
bằng cách này, chúng ta có thể kiểm chứng rằng sự ác tâm,
lòng ghen tị, ham muốn hay thói đố kị sẽ không mang lại
sự thỏa mãn lâu dài nào, ngược lại, chỉ đem đến sự đau
khổ. Trái lại, ta cũng có thể nhận thấy những tác dụng tốt
của một số tình cảm như lòng độ lượng, tính kiên nhẫn
hay tình yêu.
Phương pháp của Phật giáo khởi đầu bằng cách phân
tích và thường xuyên sử dụng cái gọi là "các thí nghiệm
tưởng tượng" không thể phản bác được về mặt logic và
khái niệm, mặc dù nó không được tiến hành trong thực tại
vật lí. Chẳng hạn, Phật giáo phân tích các đặc điểm của cái
tôi cho tới khi hiểu được đó chi là một cái nhãn tinh thần.

2 2 0