Page 209 - Vũ Trụ Và Hoa Sen

v o T R Ụ V À H O A SEN

Những mối băn khoăn này làm bận tâm trí tôi, nhưng
do bận bịu việc giảng dạy và nghiên cứu nên tôi không có
thời gian và chuyên môn để đào sâu hơn. Để trả lời một số
câu hỏi mà tôi đặt ra, cần phải có hiểu biết về những kinh
X
sách quan trọng của Phật giáo như của các sư phụ người An
Nagarjuna, Shantideva hay Dharmakirti viết vào khoảng
từ thế ki 2 tới thế kỉ 7. Do được viết bằng tiếng Phạn và
chưa từng được dịch ra, nên tôi khó có thể tiếp cận được.
Cuộc gặp gỡ với Matthieu là do thiên ý về nhiều phương
diện. Trước hết, ông được đào tạo để làm khoa học - ông có
bằng tiến sĩ về sinh học phân tử tại Viện Pasteur, dưới sự
hướng dẫn của Prancois Jacob, người từng đoạt giải Nobel
về y học - nên tôi không cần phải giải thích gì cho ông
về phương pháp klioa học. Tiếp nửa, do thông thạo tiếng
Phạn, ông có một kiến thức uyên thâm về triết học và các
kinh sách Phật giáo, ông đã từ bỏ môi trường trí thức tư
sản Paris sau khi lấy bằng tiến sĩ (cha ông - Jean-Prancois
Revel - là triết gia và viện sĩ viện hàn lâm) để trở thành nhà
sư ở Nepal, ông sống ở đó đến nay đã hơn 30 năm. Chúng
tôi đã có những cuộc trao đổi sôi nổi trong các cuộc đi dạo
dài trong khung cảnh hùng vĩ của dãy núi Pyréné. Cuộc
đối thoại đã làm giàu thêm cho cả hai bên. ông đã đưa
ra câu trả lời cho một số câu hỏi của tôi, nhưng đồng thời
cũng gợi thêm nhiều câu hỏi mới, những quan điểm chưa
ai đề cập tới, những tổng hợp bất ngờ đòi hỏi phải đào sâu
hơn nữa và cần làm sáng tỏ thêm. Trong những cuộc trao
đổi đó, chúng tôi đôi klii thống nhất, nhưng cũng có khi

2 i 6