Page 524 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 524
trước). Quân Thanh giữ mạn Bắc Lệ thấy quân Pháp chặn đường
về, rút quân chạy. De Négrier đem quân đánh tràn lên Lạng Sơn.
Trưa ngày 13-2-1885 (29-12 âl) lấy được thành sau 4 ngày tác
chiến. Quân Pháp có 40 người tử trận, 222 bị thương.
Quân Pháp tiến đánh Đồng Đăng. Quân Thanh chạy ngả lên
Thất Khê, ngả lên Nam Quan về nưốc.
THÀNH TUYÊN QUANG BỊ VÂY - Trong khi đi đánh mặt Lạng
Sơn, quân Thanh và quân Cờ Đen ở mạn sông Hồng và sông Lô
kéo về đánh Tuyên Quang. Chúng đóng quân ở phủ Yên Bình và
phủ Đoan Hùng, chặn đường quân ở trung châu lên tiếp ứng,
đánh mãi, vây rất ngặt, dùng đủ kế để phá thành. Thiếu tá
Dominé với 600 quân cố hết sức chống giữ. Sau khi quân Pháp lấy
Lạng Sơn, Brière de ITsle về Hà Nội, lập tức lên cứu Tuyên
Quang, nơi bị vây suốt hai tháng. Quân hai bên thiệt hại nhiều.
Quân Thanh không địch nổi quân Pháp, phải riìt lên mạn ngược.
QUÂN PHÁP MẤT LẠNG SƠN - Quân Thanh bỏ Lạng Sơn nhưng
đề đốc Quảng Tây Phùng Tử Tài, đóng quân ở Long Châu, mưu
lấy lại. Ngày 22-3-1885 (6-2 Ât Dậu), quân Thanh sang đánh Đồng
Đăng. De Négrier đem quân lên cứu, rồi chực đánh sang Long
Châu, đánh trong 2 ngày, chết hại hơn 200 người, phải rút về
Lạng Sơn. Quân sô" Pháp bấy giờ có 35.000 người. Ngày 29-3 (âl
13-2), quân Thanh tràn sang Kỳ Lừa. De Négrier bị thương rất
nặng. Trung tá Herhinger thay, thấy quân Thanh đông quá, bỏ
Lạng Sơn, rút về Tuần Muội, rồi về các đồn Chù và Kép. Quân
Thanh lấy Lạng Sơn, rồi không đánh đuổi xa.
ở mạn sông Hồng thì quân Cờ Đen và quân của ta lại về
đánh phá mạn Hưng Hoá, Lâm Thao.
Brière de ITsle xin chính phủ Pháp tiếp viện thêm quân nữa.
HOÀ UỚC THIÊN TÂN - Quân Pháp thất trận ở Lạng Sơn, lòng
người ở Paris náo động. Chính phủ muôn giao ước đình chiến với
nhà Thanh, truyền lệnh cho sứ thần Patenôtre ở Bắc Kinh lập hoà
ước, một mặt cho quân sang tiếp ứng Bắc Kỳ, sai trung tướng
Roussel de Courcy làm thông đốc quân dân vụ, trung tướng
Warnel làm tham mUu tổng trưởng, cùng với thiếu tướng ơamont
và thiếu tướng Prudhomme đem hai sư đoàn sang Bắc Kỳ.
Chính phủ Trung Quốc thấy chiến tranh không lợi, thuận ký
hoà ước, lập tức sai quan sang Hà Nội truyền lệnh cho quân
Thanh phải rút về nước. Ngày 9-6-1885 (27-4 Ât Dậu), Patenôtre
và Lý Hồng Chương ký tờ hoà ước, đại lược nói rằng Trung Quốc
524
