Page 500 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 500

Quân Pháp  ở Vĩnh  Long hay tin,  huy  động toàn bộ  lực lượng
       trong  vùng  đế  đánh  lấy  lại.  Sau  mấy  lần  giáp  chiến  trên  đường
       hành  quân  và  sau  một  trận  hỗn  chiến  quanh  đồn,  tới  ngày  21-6,
       quân  giặc  lấy  lại  đồn  Rạch  Giá.  Trung  Trực  rút  quân  về  Hòn
       Chông.  Giặc từ  Châu  Đổíc  càn  quét vùng Hà  Tiên,  rồi  đánh  thẳng
       vào  Hòn  Chông.  Quân Trung Trực  đã  rút  ra  đảo  Phú  Quốc  với  40
       chiến thuyền.
            Tháng  9-1868,  chiến  thuyền  Groenland  chở  một  đội  lính
       Pháp do Boucher Rivière chỉ huy và  125 mã tà do tên quản Huỳnh
       Công  Tấn  cầm  đầu  ra  Phú  Quốc  đánh  quân  của  Trung  Trực.
       Nghĩa quân đóng ở làng Hàm Ninh.  Quản Tấn dụ dỗ và đe  doạ  kỳ
       hào  làng  này,  chúng  phản  bội  bắt  nộp  giặc  một  sô" nghĩa  quân  và
       chỉ  đường  cho  giặc  tấn  công.  Sau  hai  trận  huyết  chiến,  giặc  bắt
       được  hết  quân  khởi  nghĩa,  kể  cả  Nguyễn  Trung  Trực.  Chúng  đưa
       ông về Sài Gòn.  Thôhg đô"c Nam  Kỳ nhiều lần thân hành gặp ông,
       dụ  dỗ  đầu hàng.  Ong không chịu.  Ngày  17-10-1868,  giặc  đem  ông
       ra xử tử tại Rạch Giá. Ra đến pháp trường, Nguyễn Trung Trực đã
       tuyên bô" quyết  tâm  chông  giặc  ngoại  xâm  của  nhân  dân  ta:  “Bao
       giò hết cỏ Tháp Mười thì mới hết ngưòi đánh Tây”.
             CUỘC  KHỞI  NGHĨA  LONG  TRÌ  -  NGUYÊN  HỮU  HUÂN  -  Từ  năm
       1872,  điều  kiện  càng ngày  càng  khó  khăn,  ở  Lục  Tỉnh  vẫn  còn  nổ
       ra  mấy  cuộc  khởi  nghĩa  mới,  nổi  bật  là  cuộc  khởi  nghĩa  Long  Trì
       (Mỹ Tho) do Nguyễn Hữu Huân lãnh đạo.
             Nguyễn Hữu  Huân từng tham  dự phong trào chông Pháp ở  3
       tỉnh  miền  đông từ  1862  đến  1864,  bị  giặc  bắt.  Chúng  biết  dân  ta
       tôn trọng các nhà  khoa  mặc  nên  không giết ông.  Dụ dỗ  theo  hàng
       không  được,  chúng  đem  đày  ông  ra  đảo  Réunion.  Năm  1868  tha
       về,  giao đô"c phủ Đỗ Hữu Phương quản chê".  Phương mở trường chữ
       Hán  khiến ông  dạy  học.  ông vẫn  mưu  đồ chông  Pháp,  liên lạc với
       những  người  yêu  nước  gây  lực  lượng có  tới  3.000  người,  ông  trốn
       sang Mỹ Tho, dựng cờ khởi nghĩa,  lập bản doanh ở Long Trì.  Nhân
       dân Mỹ Tho và Tân An ứng nghĩa rất đông, hoạt động mạnh.
             Thực dân huy động lực lượng lớn đàn  áp,  sai  đốc phủ Trần Bá
       Lộc từ Vĩnh Long sang Mỹ Tho, hỢp quân Pháp tiêu diệt nghĩa quân
       Long  Trì.  Chúng  chia  nhiều  ngã  vây  đánh.  Trong  một  trận  giáp
       chiến,  giặc  bao  vây  rất  ngặt  đội  quân  do  đích  thân  Nguyễn  Hữu
       Huân chỉ  huy.  Sau  nửa  tháng  vây  đánh,  chúng  lùng  bắt  được  hầu
       hết những người chỉ huy.  Nguyễn Hữu Huân cũng bị bắt ở Chợ Gạo.
       Ồng bị giặc xử tử ở chợ Bến Tranh ngày  15-5 âl năm  1875.
       500
   495   496   497   498   499   500   501   502   503   504   505