Page 474 - Việt Sử Kỷ Yếu

Triều đình lại cử hữu quân Lê Đình Lý đem 2.000 cấm binh vào
án ngự. Lê Đình Lý đánh nhau với quân Pháp ở cẩm Lệ, bị trúng
đạn, chết. Tự Đức cách chức Trần Hoàng, cử kinh lược Nguyễn Tri
Phương vào tổng thông quân vụ, Chu Phúc Minh làm đề đốc cùng
với Đào Trí chông giữ.
Nguyễn Tri Phương một mặt ra lệnh cho nhân dân triệt để
bất hỢp tác với giặc, một mặt đắp luỹ đất dài từ hải khẩu ngoài mé
biển vào tới Phúc Ninh, chia quân phòng giữ Phước Luỹ, đào hô"
chữ phẩm cắm chông nhọn dưới hô", phủ cỏ rác lên trên.
Giặc bị cô lập, chiếm được đất mà không chiếm được dân, mọi
người bỏ đi, trừ vài nhà đánh cá nghèo khô"n. Chúng tấn công vào
luỹ từ ba mặt, bị phục kích phải dừng lại, bị rơi xuông hô", bị bắt bị
giết khá nhiều. Một vài lần, giặc cô" sức tiến sâu vào nội địa, đều
không kết quả. Quan quân ta phòng giữ cũng rát.
Đến tháng 1 năm 1859, giặc chiếm giữ được bán đảo Sơn Trà
và đồn Đông, án ngữ phía nam sông Hàn. Lòng sông cạn, tàu
chiến không vào được, mà giặc không dám rời xa tầm đại bác của
chúng. Kế đổ bộ lên đất liền để cô" sức tiến sâu vào nội địa không
thi hành được. Mà kê" hoạch triệt để phòng ngự của Nguyễn Tri
Phương giữ được quân giặc tiến nhưng không tiêu diệt được
chúng. Luôn ba bôn tháng dừng chân tại chỗ, tuy không bị đánh
thua nhưng tiến không nổi, giặc gặp khó khăn, chỗ ăn chỗ ở không
có, lại phải bệnh dịch tả chết hại nhiều. Khi trước các giáo sĩ đều
nói rằng hễ quân Pháp sang đánh thì giáo dân tức khắc nổi lên
đánh giúp, đến nay không thấy tin tức gì. De Genouilly lấy làm
phiền, trách giám mục Pellerin đánh lừa mình. Pellerin ở dưới tàu
Ménésis trở về nhà tu dạy đạo thành Pénang bên Mã Lai. Trung
tướng liệu thê" không thể nào vượt nổi đèo Hải Vân được phòng
thủ vững chắc để tiến lên đánh kinh thành Huê được. Mưu đồ
đánh mau đánh mạnh thất bại. Trung tướng thay đổi chương
trình, đánh voà vị trí khác là Gia Định, nơi đây trô"ng trải, lại là
miền trù phú nhất nước ta. Ngày 2 - 2 - 1859, đại quân của giặc lũ
lượt kéo nhau vào Gia Định, chỉ để lại ở Đà Nằng một ít tàu bè và
quân lính, do đại tá Toyon chỉ huy.

QUÂN PHÁP ĐÁNH LẤY ĐÂT NAM KỲ
QUÂN PHÁP ĐÁNH VÀO GIA ĐỊNH - De Genouilly đóng quân ỏ
cửa Hàn (Đà Nắng) không tiến binh đánh thẳng lên kinh đô Huế
được. Có giáo sĩ bàn ra đánh Bắc Kỳ, nơi đây có 40 vạn người đi

474