Page 458 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 458
suy nhược rồi mà các vua triều Nguyễn mù quáng vẫn thuần
phục, ba năm một lần công hiến vàng bạc, td lụa, ngọc ngà, sừng
tê, quan quế. Trung Quốc thất bại nặng nề trong trận Nha Phiến
chiến tranh 1839 - 1842. Khi Tự Đức lên ngôi thì triều đình nhà
Thanh đang ở trong tình trạng khủng hoảng mà bên ta không
biết. Tự Đức sai sứ sang Thanh nạp công, xin phong. Từ trước, sứ
giả nhà Thanh không vào tận Huế. Gia Long, Minh Mệnh, Thiệu
Trị phải thân hành ra Hà Nội làm lễ nhận phong. Năm 1849, do
sự khẩn khoản của triều đình ta, sứ giả nhà Thanh chịu vào đến
Huế tuyên phong cho Tự Đức. Triều đình cho đây là thắng lợi
ngoại giao (!).
VIỆC BANG GIAO VỚI CÁC N ư ớ c Âu, MỸ - Tự Đức nhất thiết
không cho người ngoại quôc vào buôn bán. Năm 1850, có tàu Mỹ
vào cửa Đà Nang, đem quốc thư sang xin thông thương. Nhà vua
không tiếp thư. Năm 1855 đến năm 1877, tàu Anh ra vào mấy lần
cửa Đà Nang, cửa Thi Nại (Quy Nhơn) và ỏ Quảng Yên, xin buôn
bán, cũng không được. Người Tây Ban Nha và người Pháp cũng có
xin thông thương đều không được.
Sau khi đất Gia Định đã mất, việc ngoại giao mỗi ngày
một khó khán. Tự Đức mới đặt ty Bình Chuẩn coi việc buôn
bán và viện Thương Bạc coi việc giao thiệp với người ngoại
dương. Tuy vậy, cũng không thấy ai hiểu việc buôn bán và biết
cách giao thiệp.
VIỆC CẤM ĐẠO - Năm 1848, Tự Đức nguyên niên, Tự Đức mới
lên ngôi cuổi năm trước, đã có dụ cấm đạo. Lần ấy, trong dụ nói
rằng: Những người ngoại quốc vào giảng đạo thì phải tội chết,
những đạo trưởng trong nước không chịu bỏ đạo, phải khắc chữ
vào mặt, rồi đày đi ở chỗ nước độc. Còn ngu dân thì các quan phải
ngăn cấm, đừng để cho đi theo tà đạo mà bỏ sự thò cúng cha ông
chứ đừng có giết hại.
Nám 1851, lại có dụ cấm đạo. Lần này cấm nghiệt hơn trước.
Có mấy giáo sĩ ngoại quôh phải giết.
Có những người Pháp và Tây Ban Nha làm giáo sĩ vào giảng
đạo bị giết. Bọn tư bản thực dân Pháp viện cớ này, đem quân đội
sang đánh chiếm nước ta.
VIỆC THUÊ MÁ - Thuế má vẫn thu như dưới thòi mấy đời vua
trước. Có thêm việc cho người khách Hầu Lợi Trịnh trưng thuế
bán thuốc phiện từ Quảng Bình ra đến Bắc Kỳ, mỗi năm thu được
302.200 quan tiền.
458
