Page 453 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 453
hết tham nhũng, nhiều người lại độc ác và tệ hđn nữa khinh rẻ
miệt thị người Khơ Me. Vì tự ái dân tộc, người Khđ Me không
phục, khắp nước không chịu hỢp tác, không nộp thuế, nhiều nơi vũ
trang chống đôi. Không những chỉ dân ở bên nước ấy, mà cả dân
người Khơ Me ỏ miền nam nước ta (được coi là công dân Việt) cũng
ruc rịch làm phản. Lại có Lâm Sâm cùng với bọn thầy chùa làm
loạn ỏ Trà Vinh. Trương Minh Giảng cùng các tướng Nguyễn Tiến
Lâm, Lê Văn Đức, Nguyễn Công Trứ đem quân đi tiễu trừ, đánh
được chỗ này thì chỗ kia nổi dậy. Lại có Nặc Ong Đồn, em Nặc
Óng Chân, sang cầu cứu người Xiêm La, đem quân Xiêm La về
đánh lấy lại đất. Quân đội ta ở Campuchia khó nhọc nhiều mà
chang làm nên được gì. Thiệu Trị nghe theo lời tâu của Tạ Quang
Cự hạ chiếu cho quan quân bỏ đất Campuchia, rút về nước chống
giữ người Khơ Me bên ta nôi loạn. Quân đội và quan lại ta rút,
thường dân ta sang làm ăn bên đó cũng bị đánh đuổi. Những đám
ngưòi Chăm trước được đưa sang lập nghiệp cũng phải chịu chung
sô" phận, vượt biên giới về cư trú tại Tây Ninh và Châu Đốc.
Trương Minh Giảng rút quân về An Giang, thấy công nghiệp
của mình không đi đến đâu, buồn rầu thành bệnh mà chết. Bấy
giờ là năm 1841.
VIỆC NƯỚC XIÊM LA - Khi quân Nguyễn Tiến Lâm và Nguyễn
Công Trứ đánh dẹp xong bọn Lâm Sâm thì quân Xiêm La lại đem
binh thuyền sang cùng với quân người Khơ Me nổi dậy đánh phá.
Thiệu Trị sai Lê Văn Đức làm tổng thổng quân vụ đi tiễu trừ.
Nguyễn Tri Phương và Nguyễn Tiến Lâm giữ mặt Tiền Giang,
Nguyễn Công Trứ và Nguyễn Công Nhân giữ mặt Vĩnh Tế, Phạm
Văn Điển và Nguyễn Vàn Nhàn giữ mặt Hậu Giang. Ba mặt cùng
tiến đánh, đuôi được quân Xiêm La ra ngoài bờ cõi, đặt quân giữ
các. mặt hiểm yếu, đàn áp các cuộc nổi dậy của người Khơ Me.
Nặc Ồng Đôn được người Xiêm La giúp đỡ, đem quân về
nước, xưng làm vua. Nhưng quân Xiêm La tàn bạo quá tệ, người
Khơ Me không phục, lại có người sang cầu cứu bên ta. Thiệu Trị
sai Võ Văn Giai sang kinh lý việc Campuchia. Năm 1845, Võ
Văn Giai vào Gia Định, cùng với Nguyễn Tri Phương, Doãn
Uẩn, Tôn Thất Nghị, tiến binh sang đánh, phá được đồn Dây
Sát, rồi lấy lại kinh thành (Phnôm Pênh). Người Khơ Me về
hàng hơn 23.000 người.
Nguyễn Tri Phương và Doãn uẩn đem quân đuổi đánh quân
Xiêm La và quân Khơ Me, vây Nặc Òng Đôn và tướng Xiêm La
453
