Page 416 - Việt Sử Kỷ Yếu

sĩ và tàn quân khoáng 200 người chạy sang Xiêm La, được vua
nước này giúp đỡ. Nhiều tướng sĩ xiêu bạt hay được tin này
cũng lục tục kéo nhau sang theo. Có Lê Văn Câu (còn gọi là
Quân hay Duân) là quan cũ. đem 600 người sang giúp. Vua
Xiêm La cho được đóng quân ở riêng một chỗ, gọi là Long Kỳ,
ngoại thành Báng Côc (Vọng Các). Nơi này nay là làng Gia
Long. Phúc Ánh phân tri mọi người đi lăm các việc: Người đi
làm ruộng đê lấy thóc gạo nuôi quân, người di ra c;ác đao đóng
chiến thuyền, người lén vê (Ba Định chiêu tập quân nghĩa
dũng đợi ngày phản công. Bấy giờ có quân Diên Điện sang
Xiêm La, Phúc Ánh cùng Lê Văn Câu. Nguvễn Văn Thành đem
quân hản bộ đi đánh giúp nước Xiêm La. (:ịuàn Phuc Anh lại có
cỗng tiễu trừ những giặc Mã Lai thường hay quày nhiều ỏ mặt
biển. Bởi vậy. vua Xiêm La rất trọng dãi chúa tói Phúc Anh, lại
tỏ ý cho quân đội sang đánh Gia Định giúp. Nhung Phúc Anh
biết người nước ta căm thù quân Xiêm La trước dây đã quẫy
nhiễu, cướp phá dân lành quá tệ nên không dám nhd lần nữa.
Năm 1787, có người Bồ Đào Nha muôn giúp l^húc Anh, xin đem
hĩnh thuyền ở thành Goa, thuộc địa Bồ ỏ An Độ. tiến sang. Vua tôi
Xiêm La không bằng lòng, Phúc Anh phải từ chôi người Bồ.
PHÚC ÁNH VỀ CHIẾM LẠI ĐẤT GIA ĐỊNH - d'rong khi Phúc Ánh
còn phải nương náu ở đất Xiêm La thì anh em vua Tây Sơn bất
hoà. Thái Đức phải gọi Đặng Văn Chân ỏ Gia Định vè ()uy Nhơn.
Quân thế Tây Sơn ỏ miền cực nam không hùng mạnh lám, nay
càng suy kém. Bọn Tông Phúc Đạm, Nguvễn Văn Thiêm đên Băng
Cốc nói rõ tình hình, xin kéo quân vê có thê dánh lay lại dược Gia
Định. Tháng 2 âl năm 1787, Phúc Anh bí mật han dêm dem gia
thuộc cùng bọn tuỳ tùng xuống thuyền chạy nhanh ra biến trở về
nước, viết thư đê lại từ tạ vua Xiêm La. do sỢ bị ngan trơ. cũng e
ngại vua Xiêm La đòi cho quân đội theo sang giúp.
Xưa các chúa Nguyễn lấy được miền Thuỷ Chân Lạp. đất phì
nhiêu lại rộng rãi bao la mà phần lớn còn hoang phế do dân thưa
thớt, đã cho các quan lại, tướng tá Vtà nhà giàu chiêu mộ nhân
công khai thác thành ruộng vườn, tạo nên một S(/ dông đại điền
chủ. Có nhiều của cái thì có thế lực, có uy tín chínb trị, loại người
này là những thố’ hào. Họ chịu ơn nên van trung thành với nhà
chúa, cho nên khi Phúc Anh bị đánh thua, chạy long đong khắp
nơi mà không ai bắt đem nộp cho quan quân Tây Sơn. Không
những thế, chúng còn giúp đỡ Phúc Anh và liọn tôi tớ Phúc Anh
416