Page 413 - Việt Sử Kỷ Yếu

Vua Quang Trung Nguyễn Huệ là tướng tài. anh hùng kiệt
xuất, suô"t hai mươi năm cẩm quân, dự bao nhiêu chiến trận đều
thắng lừng lẫy, trận tiêu diệt 3 vạn quân Xiêm La trong một trận
chỉ như một cuộc hành binh tảo thanh. Oanh liệt nhất là .sự đánh
đuối 29 vạn quân Thanh chỉ trong năm ngày, làm vé vang cho
giông nòi. Say sưa men chiến thắng, Quang Trung có cao vọng đi
đánh Trung Quôc, lấy đất Lưỡng Quảng về nước ta nôn dã ráo riết
chuẩn bị chiến tranh.
Bình tĩnh và khách quan mà xét thì phải thừa nhận rằng việc
làm này của người anh hùng vào bậc nhất nước ta là sự điên rồ.
Quang Trung chỉ có thể nên mưu toan công cuộc này nếu cư dân
Lưỡng Quảng là người Kinh gốc Lạc Việt bị người Hán, người Mãn
thốiig trị áp bức, hằng mong đợi có người anh hùng đồng chủng đồng
bang đến giải phóng, cứu vớt khỏi vòng nô lệ, khi ây sẽ đua nhau ùa
theo mà chông lại chính quyền Trung Quốc. Nhưng dân Lưỡng
Quảng là người Hoa, những người Bách Việt xua dã bị hoàn toàn
Hoa hoá dưới các triều Hán, Đưòng, kê cả người Au Việt, bắc Hợp
Phô. Chúng coi người nước ta là lũ man di, xâm phạm díít thì chúng
hỢp tác với quân đội mà chông cự lại, chứ đâu có theo vể ta.
Kháng chiến chông quân đội ngoại quôc bùng mạnh xâm
lăng, tuy là việc nhỏ, nhưng không khó lắm. Nguời mình trên đất
nước mình, thuộc đường lôi, quen thủy thô, lại là cbién tranh tự
vệ, dân chúng nức lòng ủng hộ, nên vượt qua dược mọi khó khăn,
đưa đến thành công được. Đem quân di xâm dat nước người,
đường xá xa xôi, đi lại khó nhọc, lạ cảnh thô, không (Ịuen khí hậu,
chông chọi không phải chỉ với quân đội địa phương mà còn cả với
dân chúng địa phương nữa, họ sẵn sàng nổi dậy giúp quân đội của
chính quyền giữ nhà, giữ nước.
Chiếm được đất nước người đã khó. Đến khi đã đánh chiếm
được rồi thì quân đội trung ương và nơi khác sẽ đên cứu viện, liệu
có thế nào giữ vững mãi được không? Một vài lẩn không xong, bên
bị thua vẫn còn cố gắng trá thù theo đuổi mãi công cuộc đánh lấy
lại đất đã mất.
Cho rằng địch hèn yếu mấy chăng nữa thì cũng líhông thê nào
giữ vững vĩnh viễn được. Sớm muộn thì quân dân bán xứ cũng đánh
lấy lại đưỢc đất cũ. Mông, Mãn từng chiếm toàn thê Trung Quốc,
hùng mạnh là thế, mà rồi ra lại bị phụ thuộc vào 'rrung Quôc.
Xưa Lý Thường Kiệt sang đánh Tông, vây thảnh Ung Châu
42 ngày. Tri Ung Châu Tô Giám thất thế cho gia thuộc 36 người
413