Page 29 - Việt Sử Kỷ Yếu

trong 4 quận chỉ có 28 huyện. Hoặc giả người Hán có đặt đồn bóp
tại nơi hiếm yếu, cũng xây dựng thành chàng?).
Theo gương dân Lạc Việt, dân Nam Hải, Tương Ngô và Uất
Lâm cũng có nhiều nơi nổi dậy chông đôl chính quyền nhà Hán.
Điều này quổc sử và Bắc sử không chép nhưng tại Lưỡng Quảng
nay còn có những đền thờ bà Trưng thì việc này tất phải có thật, ớ
ĩch Châu xa xôi cũng có nghĩa quân nối dậy giết bọn trưởng lại.
Thái thú Phồn Thăng vất vả đánh dẹp mãi không xong.
Công cuộc khơi nghĩa thành công mau chóng, giang sơn thu
lại thành một môl. Các tướng lĩnh tôn bà Trưng Chắc lên làm vua.
Đất nước Au Lạc lại phục hồi. Bà lên ngôi, đóng đô ở Mê Linh là
nơi quê nhà, tôn mẹ Man Thiện làm hoàng thái hậu, phong em
Trưng Nhì làm Bình Khôi công chúa, cử tướng Đô Lương trấn thủ
hai quận cửu Chân và Nhật Nam, phân phối các tướng đi trị
nhậm các huyện, phong các nữ tướng làm công chúa.
Bà Trưng lãnh đạo khơi nghĩa thuộc giới quý tộc. Chồng bà
cũng thuộc giai câ"p này. Bà vừa hô hào thì Lạc hầu, Lạc tướng
khắp nơi răm rắp hương ứng ngay, hăng hái chỉ huy dân chúng
nối dậy chông đôl chính quyền đô hộ, toàn dân cùng khởi sự.
Trước các vua Triệu và Tây Hán vẫn dùng các quý tộc bản
xứ, lây người Việt trị người Việt. Chính sách này ít gây mâu thuẫn
giữa quan lại người Hán với các Lạc hầu, Lạc tướng, lại dùng được
họ làm tay sai đắc lực. Dân chúng bị bóc lột tàn khôL, thâm oán
chính quyền đô hộ nhưng trình độ hiểu biết thiếu, không có người
tài giỏi lãnh đạo vũ trang chông đôi. Đến Hán Quang Vũ phục
quôc ban hành chính sách trực trị do rất e sợ bọn quý tộc, một khi
mạnh lên sẽ chông đôl lại nhà vua: Vương Mãng vôn là nhà quý
tộc. Lạc hầu Lạc tướng ít được dùng, lại còn bị người Hán giám
sát. Quyền lợi bị xâm phạm chúng bất mãn nên lãnh đạo quần
chúng chông lại chính quyền đô hộ.

MÃ VIỆN SANC ĐÁNH x ứ TA
Tin cơ sở chính quyền đô hộ đổ nát thê thảm đưa về Hán,
triều đình xôn xao, Hán Quang Vũ hạ lệnh cho các quận Trường
Sa, Nam Hải, Thương Ngô, sắm sửa thuyền xe, tu bổ cầu đường,
thông núi khe, chứa thóc lương, cử Phục Ba tướng quân Mã Viện,
Phù Lạc hầu Lưu Long và Lâu Thuyền tướng quân Đoàn Chi, dẫn
hai vạn quân thuỷ bộ sang đánh xứ ta. Đội quân nam chinh gồm
có 8000 quân tinh nhuệ Trường Sa, Quế Dương, 12000 quân các

29