Page 139 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 139
là Bô" Già La cùng những thần thiếp và rất nhiều quân dân đem
về. Cuộc hành quân kéo dài suô"t một năm, từ tháng giêng đến tận
tháng chạp, mới chấn chỉnh đội ngũ trở về nước.
VIỆC BANG GIAO VỚI NHÀ TỐNG - Thái Tông vẫn giao hảo với
nhà Tông, công phẩm (không hậu hĩ gì mấy) được đưa sang đều
đặn. Có mấy vụ lôi thôi ỏ biên giới, bên ta đều giữ được thắng lợi.
Năm 1240, có những người Thái, Dao hên Tốhg sang cướp phá
vùng Lạng Giang, thị thần Bùi Khâm bình được. Năm 1241,
chúng lại sang cướp. Đốc tướng Phạm Kính Ân đi đánh, lấy được
mấy động man. Thái Tông thân đi đánh vào các trại Vĩnh An,
Vĩnh Bình bên, Tông trong cuộc đi tuần tiễu biên giới, sử gia xưa
cho là làm sự mạo hiểm không cần thiết.
Năm 1242, quân Mông cổ đã chiếm Vân Nam. Đường sang
Tông hị nghẽn, thân vệ tướng quân Trần Khuê Kính đem quân đi
trấn ngữ, đánh chiếm lấy đất Bằng Tường thuộc Quảng Tây, viện
cớ lấy đường thông sang Tông. Xem sự thể ấy thì thấy rằng triều
đình ta đã coi thường nhà Tông, lễ công có thể chỉ là chiếu lệ thôi.
PHÁ QUÂN MÔNG Cổ XÂM LĂNG - Dưới triều Trần Thái Tông có
vụ phá tan quân Mông Cỗ xâm lăng quan trọng hơn cả, sẽ chép ơ sau.
LUẬN VỀ VUA TRẦN THÁI TÔNG - Năm 1258, sau khi bình xong
quân Mông cổ xâm lăng, theo lòi Trần Thủ Độ, Thái Tông nhường
ngôi cho con là thái tử Hoảng, để dạy bảo việc trị nước cho
quen, lên làm thái thượng hoàng. Nhà Trần có vua, lại có thái
thượng hoàng, mà thái thượng hoàng mới thực sự cầm quyền
chính tôi cao.
Chỉ mấy nám sau, vua Thánh Tông đã thành thạo công việc
trị dân. Thái Tông thường cùng các con múa hát làm vui, ngoài
việc đê tâm vào kinh sách nhà Phật. Từ trước, Thái Tông đã sửa
sang hương Tức Mặc, dựng cung điện, xây chùa Phổ Minh. Năm
1262, đổi hương Tức Mặc làm phủ Thiên Trường và lui về đấy ở.
Mấy năm cuôl đòi, Thái Tông vào tu ở chùa Bắc Quang, chuyên
việc hoằng pháp Phật giáo, soạn sách Khoá hư lục, Thiền Tông chỉ
nam., Lục thi sám hối khan nghi.
Năm 1277, Thái Tông khuất, làm vua 35 năm, làm thái
thượng hoàng 19 năm, hưởng thọ 60 tuổi.
Trần Thái Tông là vua hiền tài, khoan nhân đức độ, có công
mỏ mang kinh tê văn hoá. Lại đánh đuổi được quân Mông cổ xâm
lăng, giữ vững nền độc lập nước nhà.
139
