Page 134 - Việt Sử Kỷ Yếu

quanh kinh thành thì việc đánh dẹp không có gì khó khăn. Bọn
Phi Lang và Bảo lương tung hoành tại Đại Hoàng Giang từ lâu,
hàng hơn 20 nám. Thủ Độ bình được. (Sử không chép rõ đã chiêu
hoà hay đánh tan được) Nguyễn Tự cầm đầu dân Mường ở Quôc
Oai, giữ đất ấy, cũng từ lâu. Nguyễn Nộn, Tự Khánh đến đánh
nhiều lần. Tự chạy vào rừng sâu. Quan quân rút, Tự lại trở về giữ
đất. Thủ Độ tiến đánh, Tự vẫn quen giữ thói cũ. Biết được việc
dân Mường từ lâu không có giao dịch với miền xuôi, thiếu thôn
nhiều thứ, nhất là muối, phải ăn than nứa cho có chất mặn, Thủ
Độ sai đem đến nhiều muôi, phân phát cho họ, dụ họ quy thuận
triều đình, hứa cho xuôi bán lâm sản và mua về vải, lụa, muôi,
nông khí. Nguyễn Tự mất chỗ dựa, giặc tan.
Đến bọn Đoàn Thượng xưng là Đông Hải đại vương ở Hồng
Châu, Nguyễn Nộn xưng là Hoài Đạo vương ở Bắc Giang, thê lực
mạnh lắm, lại liên kết với nhau chông lại nhà Trần. Đánh không
nổi, dụ hàng không được, Thủ Độ cắt đất phong vương cho hai
tướng, rồi dùng kế chia rẽ chúng, gả Ngoạn Thiền công chúa cho
Nộn, khiến Nộn đánh Thượng. Một mặt kéo quân xuông đánh. Hai
mặt bị tấn công, quân Thượng tan vỡ, Thưựng bị chém, chạy về
đến được An Nhân mới chết.
Nộn sau đó thông lĩnh toàn quân Thượng. Con Thượng là Văn
cũng theo về. Thanh thê Nộn lừng lẫy, lại xưng là Đại Thắng vương,
nhưng sau ăn chơi quá độ, biết mình không thể chông đôi mãi được,
định sẽ về chầu. Chưa hao lâu chết vào tháng 5 âl năm 1229.
Mọi địch thủ mạnh đã bị đập tan, các đốc quân còn lửng lơ
bèn xin quy thuận triều đình, lần lượt đến các thố hào, tù trưởng.
Giang sơn được thu vào một môl.
VIỆC BINH BỊ - Khắp nước đã được bình định. Nhưng phía tây
bắc người Mông cổ đã chiếm Vân Nam Quý Châu. Người nước
Champa cũng dũng mãnh tính đòi lại đất đã nhượng. Tình thế đòi
hỏi chính quyền trung ương phải có quân đội hùng cường. Thủ Độ
bắt các thanh thiếu niên trong tôn thất luyện tập võ nghệ, đào tạo
tướng tá, tuyến mộ và huấn luyện binh sĩ, rèn đúc vũ khí, đóng xe
thuyền lập đinh tịch để gọi tráng đinh ra tòng ngũ.
VIỆC NGOẠI GIAO - Thủ Độ sai sứ sang Tông báo cáo việc Trần
Cảnh được nhà Lý truyền ngôi và xin phong. Tống Lý Tông không
bắt bẻ gì, phong vua Trần làm An Nam quốc vương.
Rất có thể Thủ Độ đã giao hảo với Mông cổ. Khi nhà Trần kiến
quốc thì Mông cổ đã chiếm Vân Nam. ĐVSKTT có chép: Nám 1168,
134