Page 130 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 130

Đông).  Các  tướng  Nguyễn  Nộn,  Nguyễn  Bát,  Hà  Cao,  mượn  tiếng
        theo lệnh thái hậu đánh phá các ấp vùng Từ Liêm.
             QUYÊN  VỀ  HỌ  TRẦN  - Trần  Tự  Khánh  và  thượng  tướng  quân
        Phan Lân xếp đặt binh ngũ,  rèn đúc vũ khí,  huấn luyện  sĩ tốt, thê
        quân  phấn  chấn  đi  đánh  các  nđi.  Đoàn  Thượng  tự  ý  về  hàng.
        Nguyễn  Cuộc,  Đỗ  Bộ,  cát  cứ  vùng  Tán  Viên,  bị  đánh  thua,  củng
        xin  hàng.  Nguyễn  Bát  chiếm  cứ  vùng  Hoài  Đức,  không  chôKg  cự
        lại nổi, bỏ chạy trốn.  Nguyễn  Nộn,  thê rất hung dữ,  Tự Khánh  dôc
        toàn  lực  đi  đánh,  Nộn  thắng  một  trận,  rồi  liên  tiếp  thua  luôn,
        nhưng  sau  lại  trở  về  chiếm  cứ  Bắc  Giang.  Hà  Cao  ở  Quy  Hoá,  bị
        đánh  thua,  cùng  vỢ  con  thắt  cổ  chết,  cả  vùng  Thượng  Nguyên,
        Tam Đái (Thái Nguyên.  Phú Thọ) đều  xin quy thuận.
             Trong khi Tự  Khánh  đi  đánh các  nơi,  một tướng là  Vương Lê
        đem binh  thuyền  đến Yên  Duyên  dón  Huệ  Tông và  phu  nhân  đưa
        về đóng ỏ bãi Cửu Liên,  một bãi lớn trên sông ĐuôKg -  thòi bấy giờ
        lớn lắm - ở nam Bắc Ninh và bắc Hưng Yên bấy giò.
             Năm  1216,  tình  thế đã  yên.  Huệ  Tông truyền cho Tự  Khánh
        đến chầu,  đem lòng tin cậy.  Do không còn Đàm thái hậu ở bên làm
        khó  dễ,  Huệ  Tông  phong Trần  thị  làm  hoàng  hậu,  Tự Khánh  làm
        thái  uý  phụ  chính,  Trần  Thừa  (anh  Tự  Khánh)  làm  nội  thị  phán
        thủ.  Loạn lạc đã yên,  Tự Khánh rước xa giá về kinh sư.  Thê lực họ
        Trẩn càng nổi lớn.  Tự Khánh  lấy danh  nghĩa nhà vua,  ra lệnh  sắp
        đặt  lại  hàng  ngũ  quân  đội  các  lộ  thôYg thuộc  triều  đình.  Bọn  tôn
        thất  nhà  Lý  mưu  hại  trừ bỏ  Tự  Khánh  thì  trái  lại,  càng làm  tăng
        thêm thế lực và uy quyền cho họ Trần,  từ đấy đành chịu bó tay.
             Hồi  loan,  Huệ  Tông  phó  thác  việc  nước  chính  trị  cũng  như
        quân  sự  cho  Tự  Khánh.  Tự  Khánh  nhiếp  chính,  lo  giữ  gìn  an
        ninh cho  dán  chúng,  chuyên  chú việc  binh  bị.  Trong  nước  không
        còn  những  cuộc  hĩnh  đao  lớn.  Tình  hình  có  vẻ  êm  đẹp.  Các  địa
        phương  quy  phục  triều  đình,  chỉ  còn  mấy  lực  lượng  quân  phiệt
        cát  cứ.  Việc  cai  trị,  năm  1222,  có  sự  chia  nước  là  24  lộ,  lấy  các
        hoành  nô  (người  có  tội  phải  đày  làm  nô)  thuộc  lộ  và  quân  nhân
        bản  lộ  chia  nhau  làm  giáp.  Việc  bang  giao  với  phương  bắc,  thì
        nhà  TôKg  suy  yếu  không  hạch  sách  gì,  dù  lễ  công  đơn  bạc  và
        không  đều  đặn.  Giặc  ngoài  có  các  năm  1216,  1218,  người  Chăm
        và  người  Chân  Lạp  vào  cướp  ở  châu  Nghệ  An,  châu  bá  Lý  Bất
        Nhiễm  đánh phá  tan  được.
             Nêu  Huệ  Tông  sáng  suốt,  thưởng  phạt  công  minh,  tự  nắm
        giữ  chính  quyền  thì  cơ  đồ  nhà  Lý  không  đến  nỗi  nào.  Nhưng  ch]'
        130
   125   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135