Page 128 - Việt Sử Kỷ Yếu

liý Cao Tông là vua hèn, trong buổi dân đói nước loạn mà
vẫn chơi bời, xa xỉ, cầm quyền mà không biết dùng người, không
phân biệt kẻ hay người gian. Cơ nghiệp nhà Lý từ đấy suy kém.

LÝ HUỆ TÔN(Ỉ 1210 - 1224 huý SAM (1194 - 1226)

JViền hiêu: Kiến Gia 1211 - 1224

Thái tử Sam lên nôl ngôi, tục hiệu vua Lý Huệ Tông, qua
năm sau mới đối niên hiệu. Thái hậu Đàm thị cùng nghe chính sự.
Bấy giò, trong nước còn nhiều giặc cướp, không ngăn được
hết. Vua mới lên ngôi, giao việc nước cho thái uý Đàm Dĩ Mông. Dĩ
Mông không có học thức, lại nhu nhược không quyết doán, chính
sự ngày một đố nát. Đói kém xảy ra luôn, dân chúng cùng quẫn
khốn khô. Huệ Tông sai quan chiêu mộ những người khoẻ mạnh
sung vào đội quân bảo an, đi tuần tiễu bắt giặc cướp.
TRẦN THỊ - Ngay sau khi lên ngôi, Huệ Tông sai đem thuyền
rồng đi đón Trần thị. Tự Khánh đang hận đánh giặc, biết thái hậu
và quan triều ít có cảm tình tô"t, chưa cho đi, nói thác là đương
thòi loạn lạc.
Trần Tự Khánh, thông thuộc binh pháp, cầm quân vững
chắc, được đội ngũ mến chuộng, lại có Tô Trung Từ giúp sức, đi
tuẫn tiễu khắp ngoài cõi, đánh đâu thắng đó, không bao lâu dẹp
tan hêt dư đảng của Quách Bốic, buộc dôc quân các nộ và các tù
trương quy thuận chính quyền trung ương.
Năm 1211, Tự Khánh dẫn quân vê triều. Huệ Tông phong Tự
Khánh làm Chương Thành hầu (có sách chép Chương Tín hầu); Tô
Trung Từ làm thái uý phụ chính, tước Thuận Lưu bá; sai phụng
ngự Phạm Bô" đi đón Trần thị vào củng cố, lập làm nguyên phi.
Có công dẹp giặc yên dân, được phong chức lốn, Tự Khánh
nắm giữ quân đội, uy quyền hông hách, át cả các quan triều cũ và
tôn thất. Chúng bâ"t bình, ghen tị, xui Huệ Tông đừng dùng người
có ý muôn làm phản. Huệ Tông không nghe theo. Chúng bèn
thỉnh thác với Đàm thái hậu. Do bị bức bách, Huệ Tông giáng
Trần thị làm ngự nữ, không giải chức Tự Khánh dược. Tự Khánh
biết sự thể, tính sắp đặt lại trật tự các quan triều, định rước Huệ
Tông ra Thiên Trường, rồi lấy thế nhà vua, cắt dặt vị trí các quan,
đột nhập cung khuyết. Bị hạch làm kinh động vua, Tự Khánh
phái tội nhưng không vì thê mà thế lực suy giảm. Chúng lại xui
Huệ Tông nên dựa vào thê lực khác đê phòng Tự Khánh làm

128