Page 123 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 123
tin dùng cho làm củng cô điện lệnh tri nội ngoại sự. Vua còn trẻ
thơ. c hình sự không cứ việc lớn nhỏ đều uỷ cho Anh Vũ. Anh Vũ
sai vỢ là Tô thị ra vào cung cấm hầu hạ Đỗ thái hậu. Do đó, Anh
Vũ có liên lạc bất chính với Lê thái hậu. Nhân thế lên mặt. ớ triều
đình, to tiếng sai bảo quan lại, ai cũng gờm. Quan triều có bọn Vũ
Đái, Lương Thượng cổ, Đồng Lợi, Đỗ Ât, Nguyễn Dương, Nguyễn
Quốc, Dương Tư Minh, thấy Anh Vũ lộng quyền quá độ, đều lo
mưu trừ đi. Việc không thành, 28 người bị chém đầu, 30 người bị
đày nơi viễn châu, mấy vương hầu bị giáng chức, còn các người dự
mưu khác đều đồ làm điền hoành khao giáp. Riêng Nguyễn Dương
đã sớm tự tử. Trong triều còn các người anh tài, nên Anh Vũ
không dám có ý khác, sau chết năm 1158.
LUẬN VỀ VUA LÝ ANH TÔNG- Năm 1175, Lý Anh Tông khuất,
làm vua 37 năm, hưởng linh 40 tuổi.
Lý Anh Tông chưa phải là vua anh tài nhưng biết chăm lo
cho dân, không hoang chơi xa xỉ, cũng đáng kế là vua khá tốt.
LÝ CAO TÔNG 1175 - 1210
huý LONG CÁN (1173 - 1210)
Niên hiệu-. Trinh Phù 1176 - 1185,
Thiên Tư Gia Thuỵ 1186 - 1201,
Thiên Gia Bảo Hữu 1202 - 1204,
Trị Bình Long ứng 1205 - 1210.
(Bản dịch ĐVSKTT của Cao Huy Giu chép là huý Long Trát)
Trước kia con trai lớn Anh Tông, Long Xưởng do Chiêu Linh
hoàng hậu nở sinh, sinh năm 1151, đã được lập làm thái tử. Long
Xưởng vô đạo, thông dâm với quý phi, bị phế làm thứ dân. Con bất
hiếu trị dân làm sao được? Anh Tông lập người con thứ sáu là
Long Cán (Trát) làm thái tử. Khi Anh Tông không khoẻ, hoàng
hậu cô" xin lập Long Xưởng. Anh Tông không chịu, phong Tô Hiến
Thành làm Nhập nội kiểm hiệu thái phó bình chưong quân quốc
trọng sự, tước vương giúp đỡ đông cung. (Ngô Sĩ Liên khen Anh
Tông trong việc bỏ con nọ, lập con kia, không mê hoặc bởi lòi nói
của đàn bà, ký thác được người phụ chính hiền tài). Anh Tông
băng, di chiếu cho Tô Hiến Thành giúp vầy thái tử, công việc nhà
nước nhất thiết tuân theo phép cũ. Chiêu Linh vẫn muôn lập con
mình, dùng hết mọi cách mưu sự phế lập. Dỗ dành mãi, Hiến
Thành vẫn không chịu, mới đem nhiều vàng bạc đút lót cho Lữ
123
