Page 123 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 123

tin  dùng  cho  làm  củng  cô  điện  lệnh  tri  nội  ngoại  sự.  Vua  còn  trẻ
    thơ.  c hình  sự  không cứ việc  lớn  nhỏ  đều  uỷ cho Anh Vũ.  Anh Vũ
    sai vỢ  là  Tô  thị  ra  vào  cung cấm  hầu  hạ  Đỗ  thái  hậu.  Do  đó,  Anh
    Vũ có liên lạc bất chính với Lê thái hậu. Nhân thế lên mặt. ớ triều
    đình,  to tiếng sai bảo quan lại,  ai cũng gờm.  Quan triều có bọn Vũ
    Đái,  Lương Thượng  cổ,  Đồng Lợi,  Đỗ Ât,  Nguyễn  Dương,  Nguyễn
    Quốc,  Dương  Tư  Minh,  thấy  Anh  Vũ  lộng  quyền  quá  độ,  đều  lo
    mưu  trừ đi.  Việc  không thành,  28  người  bị chém  đầu,  30  người  bị
    đày nơi viễn châu,  mấy vương hầu bị giáng chức, còn các người dự
    mưu khác đều đồ làm điền hoành khao giáp. Riêng Nguyễn Dương
    đã  sớm  tự  tử.  Trong  triều  còn  các  người  anh  tài,  nên  Anh  Vũ
    không dám có ý khác,  sau chết năm  1158.
          LUẬN VỀ  VUA LÝ  ANH TÔNG- Năm  1175,  Lý  Anh  Tông  khuất,
    làm vua 37 năm,  hưởng linh 40 tuổi.
          Lý  Anh  Tông  chưa  phải  là  vua  anh  tài  nhưng  biết  chăm  lo
    cho dân, không hoang chơi xa xỉ, cũng đáng kế là vua khá tốt.

                           LÝ CAO TÔNG  1175 - 1210
                          huý LONG CÁN (1173 - 1210)
             Niên hiệu-.  Trinh Phù  1176 - 1185,
                            Thiên Tư Gia Thuỵ 1186 -  1201,
                            Thiên Gia Bảo Hữu  1202 -  1204,
                            Trị Bình Long ứng 1205 -  1210.
             (Bản dịch ĐVSKTT của Cao Huy Giu chép là huý Long Trát)


          Trước  kia  con  trai  lớn Anh Tông,  Long Xưởng  do  Chiêu  Linh
     hoàng hậu nở  sinh,  sinh  năm  1151,  đã được lập  làm  thái tử.  Long
     Xưởng vô đạo, thông dâm với quý phi, bị phế làm thứ dân.  Con bất
     hiếu  trị  dân  làm  sao  được?  Anh  Tông  lập  người  con  thứ  sáu  là
     Long  Cán  (Trát)  làm  thái  tử.  Khi  Anh  Tông  không  khoẻ,  hoàng
     hậu cô" xin lập  Long Xưởng.  Anh Tông không chịu,  phong Tô  Hiến
     Thành  làm  Nhập  nội  kiểm  hiệu  thái  phó  bình  chưong  quân  quốc
     trọng  sự,  tước  vương  giúp  đỡ  đông  cung.  (Ngô  Sĩ  Liên  khen  Anh
     Tông  trong việc bỏ  con  nọ,  lập  con  kia,  không  mê  hoặc  bởi  lòi  nói
     của  đàn  bà,  ký  thác  được  người  phụ  chính  hiền  tài).  Anh  Tông
     băng,  di chiếu cho Tô  Hiến Thành  giúp vầy thái  tử,  công việc nhà
     nước  nhất thiết tuân  theo  phép  cũ.  Chiêu  Linh  vẫn  muôn lập  con
     mình,  dùng  hết  mọi  cách  mưu  sự  phế  lập.  Dỗ  dành  mãi,  Hiến
     Thành  vẫn  không  chịu,  mới  đem  nhiều  vàng  bạc  đút  lót  cho  Lữ
                                                                           123
   118   119   120   121   122   123   124   125   126   127   128