Page 133 - Việt Sử Kỷ Yếu

KỶ NHÀ TRẦN (1225 - 1400p

TRẦN THÁI TÔNG 1225 -1258 huý CẢNH (1218 - 1277)
Niên hiệu: Kiến Trung 1225 - 1237,
Thiên ứng Chính Bình 1238 - 1250,
Nguyên Phong 1251 - 1258.

Ngày 11 tháng chạp năm Ât Dậu***\ Trần cảnh lên ngôi vua,
tục hiệu Trần Thái Tông. Bấy giờ mới 8 tuổi. Quốc phụ Trần Thừa
làm thái thượng hoàng cầm quyền cai trị, Trần Thủ Độ làm quốc
thượng phụ, thái sư thông quốc hành quân chính thảo sự.
VIỆC CAI TRỊ DƯỚI THỜI TRẦN sơ - Trần Thừa định lại hình
luật, thuế ruộng, thuế thân, thể lệ tiền tệ, lây kẻ có học ra làm
việc công, mở khoa thi thái học sinh (tiến sĩ) kén chọn nhân tài bố
dụng làm quan, đắp thành Thăng Lọng cho được thêm kiên cô,
đào các sông ở Thanh Hoa và Diễn Châu trước bị úng thuỷ, xét lập
trướng tịch (kiểm tra dân số). Hàng năm mở hội thề “làm quan hết
lòng trung, ở chức giữ thanh liêm” theo như nhà Lý ở đền Đồng
Cổ, làng Yên Thái, về kinh tế, mở mang nông nghiệp, tái thiết các
làng mạc bị tàn phá trong thòi loạn, chiêu mộ lưu dân cho đi lập
nghiệp tại các nơi đinh tán điền hoang. Bắt đầu việc đắp đê ngăn
nước sông lớn.
Từ năm 1234, Trần Thừa khuất, Trần Thủ Độ nhiếp chính,
mở mang việc học hành, thi cử, tô tượng Chu công, Khổng tử,
Mạnh tử... phong tước cho các cựu thần nhà Lý có công tôn phù.
VIỆC BÌNH ĐỊNH GIẶC GIÃ TRONG Nước - Nhà Trần lên thay
nhà Lý, tại kinh sư không có sự chông đối gì nhưng ngoài cõi thì
nhiều đốc quân các lộ chưa chịu thần phục. Ke từ thòi Lý Cao
Tông thất chính, khắp nước loạn lạc, gây nên nạn cát cứ, tam
phân ngũ liệt. Trần Tự Khánh chỉ mới dẹp yên được một sô. Từ
khi nữ chúa lên ngôi, nhất là từ khi nhà Trần lập, có nhiều đám
nổi dậy, mưỢn danh “phục Lý”.
Trần Thủ Độ mở các cuộc hành quân tuần du về các lộ. Đôc
quân nhiều nơi xin quy thuận triều đình. Các thảo khấu mọi vùng * (**)

Về lịch sử triều đại nhà Trần, xin xem thêm trong tập sách T h u y ết T rầ n
(NXB Hải Phòng, 2003, 535 tr.) của Trần Xuân Sinh.
(**) Nãm Ât Dậu ấy Dương lịch là năm \225. Trần Thái Tông lẽn ngôi ngày 11 tháng chạp
năm ấy, Dương lịch đã sang nãm 1226.

133