Page 142 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 142

làm việc công mới phân thứ tự theo lễ phép.  Anh em là xương thịt
        rất  thân,  gặp  buổi  lo  thì  cùng  lo,  gặp  lúc  vui  thì  cùng  vui.  Các
        vương  hầu  ai  cũng  hoà  mục,  kính  sỢ.  Nhà  Trần  thu  được  nhiều
        hiệu  lực  của  người  trong  tôn  thất  công  cuộc  kháng  Nguyên  do  ở
        điều này.
             Việc  nước  thì  suốt  trong  21  năm  ở  ngôi,  Thánh  Tông  lo  giữ
        gìn  thanh  bình  cho  dân  chúng  được  an  cư  lạc  nghiệp,  không  có
        giặc giã.
             VIỆC VẢN HỌC - Việc học hành được  mở  mang.  Hoàng đệ Trần
        ích  Tắc  học  vấn  uyên  bác,  có  tài  văn  chương,  mở  học  đường bên
        hữu  phủ  đệ,  cấp  cơm  áo  cho  sĩ  phu  đến  học  tập.  Danh  nho  Mạc
        Định  Chi  từng  học  ở  trường  này.  Bọn  Bùi  Phỏng  20  người  đều
        được dùng giúp ích cho đời.
             Thánh Tông kén  học trò,  lấy người có tài năng bổ vào  giữ việc
        tại quán, các,  sảnh,  viện.  Mở kỳ thi kén lại viên bằng cách thư toán
        (giữ  sổ  sách),  cho  người  hiền  lương  thông  hiểu  kinh  sách  làm  tu
        nghiệp Quốc tử giám. Chính bản thân Thánh Tông cũng là thi sĩ.
             Bộ  Đại  Việt  sử ký  gồm  30  quyển  do  Lê  Văn  Hưu  khởi  công
        soạn  từ  đòi  vua  Thái  Tông,  chép  từ  Triệu  Vũ  đế  đến  Lý  Chiêu
        Hoàng,  năm  1272 hoàn thành. Nước ta có quốc sử khởi đầu từ đây.
        Nguyên bản nay không còn lưu truyền nhưng là tài liệu cho sử gia
        về sau.
             VIỆC  LẬP  CÁC  ĐIỂN  TRANG -  Thánh  Tông  cho  các  vương  hầu,
        công  chúa,  phò  mã,  cung  tần,  chiêu  tập  những  người  xiêu  tán
        không có sản nghiệp, làm nô tỳ để khai khẩn ruộng hoang lập làm
        điền  trang.  Vương  hầu  có  điền  trang  bắt  đầu  từ  đấy  -  năm  1266.
        Sự việc  này  gây  cơ  sở  cho  con  cháu  tôn  thất,  lại  có  công  việc  làm
        cho người vô sản.
             VIỆC  NGOẠI  GIAO  -  Nước  Champa  từ  ngày  thua  trận  năm
        1252,  sỢ  uy,  thường  sang  công,  các  năm  1265,  1266,  1267,  1270,
        1273.  Có  hai  lần  cống  voi  trắng.  Bấy  giò  có  sự  dễ  dàng  với
        Champa,  mưu việc liên minh chông Mông cổ.
             Thánh Tông vẫn  giao hảo với  nhà Tông.  Năm  1262,  Tống Lý
        Tông  phong  Thánh  Tông  làm  An  Nam  quốc  vương  và  gia  phong
        Thái Tông làm đại vương.
              Sau  nhà  Tông  bị  người  Nguyên  đánh  dồn  dập,  có  những
        người  TôAg  chạy  sang  quy  phụ.  Thánh  Tông  đều  thu  nạp,  lại
        dùng  một  số binh  sĩ  TôAg vào  đội  Tông binh,  (sau  này  họ  tham
        chiến  chông  Nguyên  đắc  lực).  Một  sô"  dân  buôn  đem  các  thứ
        142
   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146   147