Page 140 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 140
Nhiêu người chê vua phụ bạc Chiêu hậu là người đã nhường
ngôi cho mình, lại lấy người chị vỢ cũng là chị dâu là phạm luân
thường. Sự này hoàn toàn do Trần Thủ Độ ép buộc. Mà Thủ Độ thì
ngoan cố, đã muôn làm thế nào thì cương quyết đến cùng, không ai
cưỡng lại được nồi.
TRLNí; vũ VƯƠNíỉ trần thủ độ (1194- 1264)
(tiếp theo trang 134)
Trần Thủ Độ đã dựng nên cd nghiệp nhà Trần..lại lo giữ
vững hền lâu dài ngôi vua cho dòng họ, đặt ra những điểu lệ khiến
người trong tôn thất phải tuân theo.
Thấy tôn thất nhà Lý hèn yếu, không làm được gì khi có loạn
cũng như khi hị mất ngôi, muôn giữ vững chính quyền thì phải
nắm vững hình quyền, ông đã hắt các người trong tôn thất phải
luyện tập võ nghệ, được quyền có dưới trướng binh sĩ. Luật tận
dân vi binh, nước ta đã có sớm, chỉ sau Mông cổ, trước cả các nước
châu Au.
Thấy các ho.àng tử thường hay đánh giết nhau đê tranh ngôi,
mà khi có quân đội riêng - như các con Lê Đại Hành xưa - thì sự
ấy càng dễ xảy ra, Thủ Độ lập ra lệ vua con được truyền ngôi ngay
từ khi vua cha còn sông. Vua cha mối thật là người nắm giữ quyền
hành tôi cao. Ngôi vua đã được yên vị, không còn có sự anh em
tranh đoạt được nữa.
Nghĩ mình vòn là ngoại thích, nhân cơ hội làm sự thoán đoạt,
Thủ Độ rất sỢ cái vạ ngoại thích nên định rằng hoàng hậu phải
lấy người trong tôn thất, dựng nên tục người trong họ nội lấy lẫn
nhau, trái với thế tục. Nếu hoàng hậu không có con trai, lập con
thứ phi thì chỉ lập người có mẹ đẻ họ tôn thất.
Trong 40 năm cầm quyền chính, Thủ Độ đã hết lòng phục vụ
đê nghiệp nhà Trần. Ngoài 70 tuổi, 5 tháng trước khi khuất, ông
còn đi tuần vùng biên giới Lạng Sơn. ông là một siêu nhân, có
quan niệm luân thường khác mọi người, đã nghĩ ra những điều
chưa ai nghĩ tới, làm những việc chưa ai đã làm.
Phê bình Trần Thủ Độ, sử gia Trần Trọng Kim viết trong
VNSL: “Thủ Độ đại gian ác đôi với nhà Lý, lại là đại công thần
nhà Ti’ần“. Việc quá rõ ràng đôl với hai dòng họ, còn đổi với dân,
với nước thì tưởng chấm dứt triều đại quá nhu nhược, đâu đã phải
là tội. Sau lại thông nhất giang sơn, đánh đuổi quân xâm lăng là
140
