Page 141 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 141

có công nghiệp  vĩ đại  vậy.  Tại  đền  thờ ở  đồi  Lim,  Bắc  Ninh có câu
       đôi:  Công đáo  vu  kim,  bât đàn  Trần gia  nhị  bách tản Luận định
       thiên  CÓ,  kỷ tại Nam  thiên  đệ nhất lưu.  (Công đức của  ông để  mãi
       đến  ngày  nay,  không  chỉ  có  hẹp  trong  hai  trăm  năm  nhà  Trần.
       Sau  ngàn  đòi,  công luận  đã  định,  ông đáng liệt vào bậc  nhất dưới
       tròi  Nam).
             Tuy  nhiên.  Thủ  Độ  đã  phạm  lầm  lỗi  đặt  ra  tục  hương  ẩm.
       Nguyên  làng  xã  ta  xưa  rất  quan  trọng,  tựa  như  các  buôn  của
       người  Thượng  ở  miền  Trung.  Mỗi  làng  xã  có  những  tục  lệ  riêng,
       dân  phái  theo.  Phép  vua  thua  lệ  làng.  Nhà  cầm  quyền  đáng phải
       xoá  bỏ  giới  hạn  nhổ  hẹp  ấy  đi  thì  Thủ  Độ  lại  tăng  lên,  khiến  mỗi
       làng  xã  thành  một  triều  đình  nhỏ.  Hương  đảng  tiểu  triều  đình.
       Các quan viên  trong xã có vị thứ trên  dưới chặt chẽ.  Người có được
       chút  địa  vị  cao  trong  cái  tiêu  triều  đình  thì  thoả  mãn,  ít  chịu  ra
       tranh  đua  ở  cái  triều  đình  rộng  lớn  nữa.  Ay  cũng  là  một  cách  lo
       giữ  vững  ngôi  vua.  Không  ngờ  di  hại  lâu  dài  mãi.  Chỉ  vì  muôn
       được  ăn  trên  ngồi  trốc  ở  đình  trong  luỹ  tre  xanh  mà  nhiều  người
       phải  khôn khổ đến  khuynh gia bại sản;  nhiều họ,  nhiều phe đảng,
       chỉ  vì  tranh  giành  nhau  địa  vị,  sinh  ra  bất  bình,  thù  hằn  nhau
       hàng năm,  hàng đòi.  Hủ tục kéo dài mãi cho đến thời gần  đây.  Ke
       ra,  dân  mình chỉ hiết tòng cổ, không biết cải tiến phong tục,  là sai
       lầm, nhưng người  đặt ra tục lệ không hay cũng đáng trách.


                          TRẦN THẢNH TÔN(Ỉ  1258 - 1278
                              huý HOẢNC, (1240- 1290)
                Niên hiệu:  Thiệu Long 1258 - 1272,
                              Bảo  Phù  1273  1278.


             Năm  1258, thái tử Hoảng lên ngôi, tục hiệu vua Trần Thánh Tông
             VIỆC  CHÍNH  TRỊ  -  Trong  buổi  đầu,  mọi  công  việc  do  thượng
       hoàng Thái  Tông  quyết  định.  Thông  minh,  Thánh Tông sớm  quen
       việc  cai  trị  thực  sự  nắm  giữ  chính  quyền  từ  năm  1262,  thượng
       hoàng  lui  về  phủ  Thiên  Trường.  Quan  triều  bấy  giờ,  có  Trần  ích
       Tắc,  Trần  Quang  Khải,  Trần  Quốc  Tuấn,  Lê  Phụ  Trần,  đều  là
       người tài giỏi, giúp vua trị nước, nhất là chỉnh đốn quân đội.
             Nhân  từ,  trung  hậu,  Thánh  Tông  ở  với  anh  em  họ  hàng  rất
       tốt.  Thường  nói  rằng:  Thiên  hạ  là  của  ông  cha  để  lại,  nên  để  cho
       anh  em  cùng  hưởng  phú  quý  chung.  Cho  các  hoàng  thân  vào  nội
       điện,  cùng  nhau  ăn  uông vui vẻ,  rất thân  ái.  Chỉ  trong buổi chầu

                                                                              141
   136   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146