Page 311 - Việt NamVăn Minh Sử
P. 311

để bớt aánh nạim cho dân.  VươntỊ cho đào hào buộc luỹ, ở ngoài lại trổna
   tre  gai, giặc cướp không thể vào được.  Có thời  Man  binh đến cướp ở bến
   Cẩm  Điền,  Vương cho người  thòng dịch đến hiểu dụ  bày tỏ điều  lợi  hại,
   quàn Mán liền giải tán.
         Khi  mới  đến  phủ  nghe  dân  ta thán La  Hành  Cung  là  kẻ  cầm  binh
   quvền ở đấy  lâu  năm  làm  nhiều  diều  nhũng nhiễu,  Vương  liền  trưất  bỏ
   luôn.  Tháng  7  năm  ấy  (858),  dân  Giao  Chí  khởi  loạn  nửa  đêm  đánh
   trổng  reo  hò  vây  phủ  thành,  nói  rao  rằng;  “Kinh  lược  sứ  là  Chu  Nhai
   sai  huy  hạ  gọi  là  Hoàng  Đầu  quân  (quân  đầu  vàng)  vượt  bể  đến  đánh
   úp, xin đưa đô hộ về Tàu.  la dóng d(5n thành  này đổ chống quân  Hoàng
   Đầu.  Vương  Thức  dem  tá  hữu  lên  thành  nói  chuyện  phải  trái,  quân
   Giao Chỉ licn rút  lui.
         Vì dói  kém  loạn lạc  luôn  năm  sáu năm, Giao Chỉ không có gì  cung
   cấp  cho  người  Tàu,  trong  quân  cũng  không  khao  thưởng,  Vương  Thức
   bấy  giờ  mới  sửa  soạn  lệ  cống  chức,  khao  thưởng  quân  ,sĩ.  Nước  Chiêm
   Thcành  Chân  Lạp  lại  thông  hiếu và  nộp tra những người  Giao Châu  bị  họ
   bát trước đó.

   CÁC DANH  Sĩ N(,ƯỜI  BẢN xứ

         Cũng ở triều đại  này,  người trí thức địa phương cũng tỏ ra khá  lỗi
   lạc.  Trong  sách  An  Nam  Chí  Lược  của  Lê  Tác  (bản  dịch  của  viện  Đại
   Học  Huế  1961  tr.234),  thấy  có  nói  đến  một  thi  sĩ  người  Giao  Châu  tên
   Liễu Tử  Hậu được danh  sĩ đời  Đường  là  Lưu  Hữu  Phương  giới  thiệu  với
   nhũìig lời như sau:
         “Gữ/Ơ Châu có nhiều vàiu> mịọc, châu hán, dổi mồi, tê ngưu  và voi,
   sân  vật dền  kỳ qiiúi.  cd dến  cúv có cũníỊ khác  lạ.  Tu  thường  lấv  làm  lạ
   làm sao khí chói súng của mặt trời chỉ phát hiện (ỷ hoa cỏ ngọc  /7gừ mà
   thôi, ít thcív chnm> đúc vào người.  Nav Liễu sinh có dức tính cương thiệp
   trọng hậu,  thdo luận  tín nhường, trong thì chất mù ngoài là  văn,  thít văn
   có  điệu  dại  nhã.  Như thể thì  sinh  dã dược  chung díic  hởi khí thiêng ư?
   Đời  rất hiếm  có  vậv.  Thế nhường  người đời  nav dối  với  ngục  sáng  hoa
   thơm,  ai  cũng  hiểt cpiý  nhưng  có  ai  hiết quỷ  sinh  không?  Nếu  có  thì  ta
   hdo người â\' không plìdì là người thường, dời cũng rất hiểm có \’ậv”.
         Cũng có nhũ'ng  người  dược  làm quan ở các  châu  quận như Lê  Hồi
   người  Ái  Châu  làm  Lạc  Dương  Uý,  Khương  Thẩn  Dực  cũng  người  Ái
   Châu  làm thứ sử Từ Châu.  Nhưng đặc  biệt thì có Khương Công  Phụ  làm
   quan lớn ngay tại triéu nữa.
         Lã Sĩ Bằng trong sách Bắc Thuộc Tluyi Kv Đích Việt Nam có viết:

                                                                          323
   306   307   308   309   310   311   312   313   314   315   316