Page 311 - Việt NamVăn Minh Sử
P. 311
để bớt aánh nạim cho dân. VươntỊ cho đào hào buộc luỹ, ở ngoài lại trổna
tre gai, giặc cướp không thể vào được. Có thời Man binh đến cướp ở bến
Cẩm Điền, Vương cho người thòng dịch đến hiểu dụ bày tỏ điều lợi hại,
quàn Mán liền giải tán.
Khi mới đến phủ nghe dân ta thán La Hành Cung là kẻ cầm binh
quvền ở đấy lâu năm làm nhiều diều nhũng nhiễu, Vương liền trưất bỏ
luôn. Tháng 7 năm ấy (858), dân Giao Chí khởi loạn nửa đêm đánh
trổng reo hò vây phủ thành, nói rao rằng; “Kinh lược sứ là Chu Nhai
sai huy hạ gọi là Hoàng Đầu quân (quân đầu vàng) vượt bể đến đánh
úp, xin đưa đô hộ về Tàu. la dóng d(5n thành này đổ chống quân Hoàng
Đầu. Vương Thức dem tá hữu lên thành nói chuyện phải trái, quân
Giao Chỉ licn rút lui.
Vì dói kém loạn lạc luôn năm sáu năm, Giao Chỉ không có gì cung
cấp cho người Tàu, trong quân cũng không khao thưởng, Vương Thức
bấy giờ mới sửa soạn lệ cống chức, khao thưởng quân ,sĩ. Nước Chiêm
Thcành Chân Lạp lại thông hiếu và nộp tra những người Giao Châu bị họ
bát trước đó.
CÁC DANH Sĩ N(,ƯỜI BẢN xứ
Cũng ở triều đại này, người trí thức địa phương cũng tỏ ra khá lỗi
lạc. Trong sách An Nam Chí Lược của Lê Tác (bản dịch của viện Đại
Học Huế 1961 tr.234), thấy có nói đến một thi sĩ người Giao Châu tên
Liễu Tử Hậu được danh sĩ đời Đường là Lưu Hữu Phương giới thiệu với
nhũìig lời như sau:
“Gữ/Ơ Châu có nhiều vàiu> mịọc, châu hán, dổi mồi, tê ngưu và voi,
sân vật dền kỳ qiiúi. cd dến cúv có cũníỊ khác lạ. Tu thường lấv làm lạ
làm sao khí chói súng của mặt trời chỉ phát hiện (ỷ hoa cỏ ngọc /7gừ mà
thôi, ít thcív chnm> đúc vào người. Nav Liễu sinh có dức tính cương thiệp
trọng hậu, thdo luận tín nhường, trong thì chất mù ngoài là văn, thít văn
có điệu dại nhã. Như thể thì sinh dã dược chung díic hởi khí thiêng ư?
Đời rất hiếm có vậv. Thế nhường người đời nav dối với ngục sáng hoa
thơm, ai cũng hiểt cpiý nhưng có ai hiết quỷ sinh không? Nếu có thì ta
hdo người â\' không plìdì là người thường, dời cũng rất hiểm có \’ậv”.
Cũng có nhũ'ng người dược làm quan ở các châu quận như Lê Hồi
người Ái Châu làm Lạc Dương Uý, Khương Thẩn Dực cũng người Ái
Châu làm thứ sử Từ Châu. Nhưng đặc biệt thì có Khương Công Phụ làm
quan lớn ngay tại triéu nữa.
Lã Sĩ Bằng trong sách Bắc Thuộc Tluyi Kv Đích Việt Nam có viết:
323