Page 310 - Việt NamVăn Minh Sử

Họ Triệu ihiết lập và cái cách nhiều việc như đắp thêm La Thành,
xcm xét các sông nsòi, biên chép nên cuốn Phủ Chí. ông là người râì
hoạt động ihườnc; ncồi xe đi tuần đế có dịp gần dàn chúng, ông đến
thành Minh Luân huyện Đườiiíĩ An tỉnh Hái Dương thấy non sônư đẹp
dẽ. dấl rộng người nhicu lién dụns nhà học ở dấy chung sống với dân,
dặt tên là Đông Giao hươntỉ hiệu (nhà học cõi Đônư). Học trò các nơi
xa dến thụ nghiệp rất dônư và nhờ sự eiáo hoá của ôns nhiều người
được hièn đạt.
ơ phủ 10 năm (791-801), sau có tật dau chân, ỏng xin về Tàu. Vua
Đường cử Binh bộ Lang Trung là Bùi Thái sang thay. Thái tới sai quân sĩ
san pháng các ngòi ao trong thành Đại La và dắp thành Hoan, thành Ái;
sau bị người Giao Châu là Vương Quý Nguyên dánh duổi.
Đường Đức Tông vời Triệu Xương (lúc dó được thăng làm Tế Tử)
dến bàn việc Giao Châu. Tuy bấy giờ ỏng đcã ngoài 70 tuổi mà còn khoẻ
mạnh. Lại dược phái sang Giao Châu lán nữa. Dân Giao Châu nghe tin
ỏng sang lại yên ổn ngay Vcà đưa thư tới mừng. Nãm ấy là năm thứ 19
hiệu Trinh Nguyên (813). Sau Triệu Xương dược thăng Lĩnh Nam tiết dộ
sứ, liếp theo là Công bộ thượng thư gia hcàm Thái tử thiêu bảo.
Ong qua dời vào nãm 85 tuổi, dược truy tạng Dương Châu Đại đò
dốc. Học trò và nhân dàn thương khóc như cha mẹ và làm nhà thờ bên
cạnh nhà học. ông làm dô hộ dtrợc tất cá 15 năm. Sau này các vua ta dời
Trần. Lê dồu phong ông làm Đại vương. Hiện nay ông dược thờ làm
thành hoàng làng Đan Loan và ở phố Hcàng Đào, Hà Nội bây giờ, có một
ngôi đình cứa người làng Đan Loan dựng lên dế thờ vọng ổng.
2. Vương Thức - Vương Thức cũng là một lương quan đời Đường.
Trước Vương Thức, Lý Trác, Điền Hán làm đô hộ độc ác tham lam lừng
lấv một đấu muối dổi inột con trâu, con ngựa của dân chúng, lại giết tù
trưởng là Đỗ Tôn Thành và làm nhiều việc tệ nhũng không sao kể xiết.
Dân chúng chịu không nổi hà chính của bọn này liền liên kết với tướng
Nam Chiếu là Đoàn Tú Thiên. Họ lập lên dạo Bạch Y mệnh một quân
(quân cám tử) vào cướp phá phủ Đô hộ.
Tháng giêng năm thứ 12 hiệu Đại Trung, vua Đường cho họ Vương
sang Icàm An Nam đô hộ kinh lược sứ. Họ Vương trước dây là Ihír sử
Châu Tân trong hiệu Đại Trung (847-859). Chính sách của bọn người
trước là hằng năm thu tiền của dân đế làm luỹ bằng gỗ. Công việc không
ra gì mà mồi kỳ thu sinh ra lắm phiền hcà, thúc bách dán chúng rất là khốn
khổ. Vương Thức liền lấy hản liền thuế một năm, mua gỗ thiết mộc trồng
quanh phủ đô hộ khắp 12 dặm, tha hán những thuế ngoại phụ hằng năm

322