Page 235 - Việt NamVăn Minh Sử

Qua những biến cố liên miên như Ihế, sự tu phật của các cá nhân
cũne như các nhóm cá nhân chỉ tồn tại và cắc cớ là chí thâm viễn hết sức
ở tinh thần, còn bao nhiêu nhũ'ng tổ chức bề ngoài về giáo hội nếu có,
cũng như bao nhiêu thê’ cách lu theo hình thức đều bị liêu trầm cả. Điều
ấy giải thích tại sao ở ngay chính đất Phật ỏ Ân Độ, Phật giáo bây giờ
không còn một ảnh hưởng gì mạnh mà chỉ ở Tích Lan mới có đại đa số
dân theo Phật giáo.
Tuy vùng sông Gange là đất Phật, vùng sông Indus là dất cổ văn
minh của Ân, và vùng Hy Mcã Lạp Sơn Icà thế giới huyền bí của cõi cực
lạc. những vùng ấy có thể có huyền lực kêu gọi người ta về tình cảm,
nhưng qua những chặng và nhũ'ng khu có sự chém giết lung tung, người
ta cũng chỉ dám nhớ để bụng chứ không thiết tha trở về khu đất tổ ấy.
Nhất nữa là nhò' thấm nhuần tư tưởng Phật giáo, người ta nhìn vạn hữu
dều là không, sự sống thiết thực của hiện tại là ảo tưởng, chỉ một nháy
mắt là đĩi hết, người ta càng không có sự tha thiết vun đắp về cho thánh
dịa làm gì cả.

MỤC ĐÍCH CHÍNH CỦA SỰTRUYỂN bá đ ạ o p hậ t ra n ư ớ c N(ỉ0ÀI
Bởi vậy, mục đích chính chỉ là ước mong cho quần chúng khắp nơi
suy nghĩ và sống cho phải đạo. Được như thế, người đi truyền bá thấy là
minh làm một việc phúc dức dể gieo duyên lành. Mà ví thử quần chúng ở
nơi nào đó chẳng suy nghĩ và sống cho phải đạo như mình quan niệm thì
cũng thôi. Không hề có sự cố gắng phái dùng mưu mẹo, hoặc lừa dối,
hoặc len lỏi vào chỏ này, chỗ nọ để làm cho người la theo đạo của mình,
hoặc dùng những quyền lợi vật chất mà câu rử, hay dùng những thế lực
nào đó đê’ bênh vực cứu giúp người bất hạnh, lấy sự theo đạo làm điều
kiện cho sự cứu giúp của mình.

^ châu Á tràn qua, kẻ đánh đi, người chiếm lại, cho đến lịch sử không còn phân
biệt nổi dòng Kusana bá chiếm Ân Độ cuối cùng là đích thực dân ở đâu tới nữa.
Đến Kaniska (78 - 123) cúa dòng họ Kusana ấy, kê như lại dược 45 năm thịnh trị
thì tiếp sau dó dến dời các con, triều dại lại suy tàn với quốc thổ ihu hẹp dần lại bị
Sahpuhr dệ nhất xâm lăng và sáp nhập vào dưới quyén thống trị của Iran cũng
không rõ là bao nhiêu lâu. Lại cíến nửa dầu thế kỷ thứ V. diÂn Đại Nhục Chi ở Trung
Á lại xâm lăng Bắc Ân, dể rồi sau dó, kc xâm lăng lại bị kẻ xâm lăng khác là Hung
Nô dánh nhau.
Nghĩa là ở thời thượng cổ, chính sự Ân Độ dã hết sức lộn xộn và lãnh thổ Ân Độ
dưới là các dân tộc từ bốn phương tới mà ảnh hưởng thì lẫn lộn cả gươm giáo, trống
trận với nghệ thuật, tư tưởng cùng hàng hoá. Không kể điéu tất nhiên xáv ra là ánh
hưởng cả về dòng máu nữa.

246