Page 295 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

tâm điểm cho một cuộc cải tạo lốn. Hiện nay ta nhận
thấy có nhiều tác phẩm rất khả quan, nhất là về hội họa
điêu khắc và kiến trúc, mà nghệ thuật thì có khuynh
hướng thông tục là hơn tôn giáo, dẫu rằng nó vẫn chưa
thoát khỏi tính chất quí tộc như xưa.
Ảm nhạc - Âm nhạc nước ta ngày xưa không rõ thê
nào, trong sử sách không thấy ghi chép. Duy sách Đại
Việt sử ký có chép rằng ở triều Lý vua khiến nhạc công
đặt nhạc khúc gọi là điệu Chiêm Thành, tiếng trong
trẻo mà ai oán thảm thương, ngâm nghe phải khóc. Có
lẽ những điệu nhạc ca cung nam ngày nay là gốc tự đó.
Đên đòi Hồng Đức (1470) vua Lê Thánh Tôn mới sai
các quan tại triều là Thân Nhân Trung, Đỗ Nhuận,
Lương Thế Vinh kê cứu âm nhạc của Trung Quốc và đặt
ra hai bộ: Bộ Đồng Văn chuyên tập âm luật để hòa
nhạc, và bộ Nhã Nhạc chuyên dùng nhân thanh để
xưống hát, hai bộ đều thuộc quan Thái thường trông coi.
Về âm nhạc ở dân gian thì có bộ Giáo Phường quản
giám. Từ đòi Quang Hưng (1578) hai bộ Đồng Văn và
Nhã nhạc chỉ khi nào có lễ tê giao miếu và lễ triều hạ
thì mới dùng đến. Từ đòi Lê Trung Hưng, trong Trịnh
Phủ lại đặt riêng một đội bả lệnh, phàm trong quan phủ
hay ngoài dân gian có việc tang tê đều dùng đội ấy cả.
Những nhạc khí thì từ đòi Quang Hưng về sau, bộ
Đồng Văn và bộ Nhã Nhạc dùng một thứ trông ngưỡng
thiên lớn, cái kèn trúc lớn, cái long sinh long phách, cái
đàn ba dây, bốn dây hoặc mười lăm dây, cái ống sáo, cái
trông mành một mặt, về cái phách xâu tiền hay sinh
tiền. Đội bả lệnh thì có trống mõ, trống tiền bông (giữa
thắt lưng ong), kèn đại kèn tiểu và kèn tổ sâu.

297