Page 205 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

Những tế tự ở gia tộc

Về gia tộc thì sự sùng bái tổ tiên là quan trọng hơn
cả. Theo tín ngưỡng ấy thì người ta sốhg là nhò hồn
phách phụ vào thân thể. Hồn là cái linh phụ vào phần
khí của người, là phần khinh thanh, người ta chết thì
bay lên không; còn phách là cái linh phụ vào phần hình
của người, là phần trọng trọc, khi người ta chết thì tiêu
xuốhg đất. Đàn ông có ba hồn phụ vào tam tiêu^'^ và bảy
phách (vía) phụ vào thất khiêu'^^ đàn bà thì có chín
phách (vía) phụ vào cửu khiếu^^^ Những sô" mục và vị trí
của hồn và phách như thế chỉ thấy ở trong sách đạo giáo
chứ dân chúng thì chỉ tin rằng thân thể người ta có tinh
thần phụ vào, tức là hnh hồn. Khi người ta bất tỉnh thì
hồn ấy thoát ra khỏi thân thể, trong nhất thòi, khi
người ta chết thì hồn ấy lìa hẳn xác mà thành ma quỉ'^\
Vong hồn đổỉ với người sống là hai đường dương gian
âm phủ khác nhau, nhưng vẫn thường săn sóc đến con
cháu luôn. Mỗi khi gia đình có điều vui, điều buồn, điều
mừng, điều sỢ thì linh hồn của tổ tiên thường cũng dự
một phần. Con cháu làm ăn tổ tiên thường phù hộ, khi
có việc gì nguy hiểm sắp tối, tổ tiên thường báo mộng để
con cháu tìm cách mà đề phòng. Bởi đổỉ vói gia đình,

Tam tiêu là; miền miệng trên dạ dày là thượng tiêu, miền giữa dạ dày là
trung tiêu, miền trên bàng quang là hạ tiêu.
Thất khiếu là bảy cái lỗ trên mặt: hai mắt, hai tai, hai lỗ mũi và miệng.
Cửu khiếu là: thất khiếu với hai khiếu: lỗ sinh thực khí và lỗ đít.
Theo quan niệm phổ thông thì hồn là tinh thần của người chết (đối vối
người chết thì có lễ phục hồn lễ gọi hồn), còn phách là tinh thần của người
sông (đối vói người sông thì có lệ đốt vía những ngưòi xấu vía, lệ hú vía
những đứa trẻ vì ngã mà đau ốm lệ gọi vía sống).

207