Page 209 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương
P. 209

thò thần Thổ Công là thần bản thổ cùng thần Táo Quân
   là  thần bếp  núc.  Khi  trong  nhà  có  việc  rủi  ro,  người  ta
   thường  làm  lễ  cúng  thổ  công  để  cầu  phù  hộ.  Phàm
   những tuần tiết trong năm  khi nào trong nhà cúng bái
   tô tiên thì cũng có lễ riêng để cúng Thổ Công.
      Lễ Táo Quân thì ngày 23 tháng chạp là lễ quan trọng
   nhất  gọi  là  lễ  "đưa  ông  Táo".  Tục  truyền  rằng  ngày  ấy
   Táo  Quân  lên  chầu  tròi  để  tâu  việc  thiện  ác  của  nhân
   gian,  người  ta  thường  mua  cá chép  mà  lễ  để  làm  ngựa
   cho Táo Quân cưỡi mà lên tròi.


                        Tế tự ở hương thôn

      Tê tự ở hương thôn thì có sự thò thần Thành  Hoàng,
   thò Thổ Địa và thò Phật.  Làng nào cũng có một cái nhà
   chung  vừa  là  nơi  thò  thần,  vừa  là  nơi  tụ  hội  của  dân.
   Đốĩ  với  dân  làng,  thần  Thành  Hoàng  là  biểu  hiệu  của
   lịch sử, phong tục,  đạo đức, pháp lệ cùng hy vọng chung
   của cả làng lại cũng là  một thứ quyền uy siêu việt,  một
   mốì  liên  lạc  vô  hình,  khiến  cho  hương thôn  thành  một
   đoàn thể có tổ chức và hệ thống chặt chẽ.  Đình làng lớn
   thường  có  một  tòa  nhà  hình  chữ  T  phần  dọc  là  đình
   trong  (hậu  cung  hay  nội  điện)  là  chỗ  thâm   nghiêm  để
   thò thần, phần ngang là đình ngoài (tiền tế  hay đại bái)
   chia làm ba khoảng,  giữa gọi là trung đình là nơi tê tự,
   hai  bên  gọi  là  tả  gian  và  hữu  gian,  ở  trong  có  bàn  thò
   Thổ Địa,  hoặc  thờ bộ hạ  của thần,  hoặc  thờ Hậu  Thần,
   ơ   hai bên tả hữu có hai  hành  lang là chỗ dân làng sửa
   soạn lễ vật để cúng.
      Trong  hậu  cung  có  tượng  hoặc  bài  vỊ  của  thần  an


                                                               211
   204   205   206   207   208   209   210   211   212   213   214