Page 210 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương
P. 210

phụng ở trong long ngai hay long khám,  trên hương án
     có hòm sắc chứa sắc phong và kim sách,  cùng những đồ
     thò như tam  sự, ngũ sự,  đài rượu,  quả trầu V.V..  ó  trước
     thì các đồ nghi trượng và lỗ bộ,  như loan giá, long đình,

    bát bửu, cờ quạt, tàn tán V.V..
       Vị thần thò ỏ đình có khi là thiên thần, như thần Tản
     Viên,  thần  Phù  Đổng,  thần  Chử  Đồng  Tử,  có  khi  là
     nhân thần hay phúc thần,  như Trưng Trắc, Trưng Nhị,
     Lý  Ông  Trọng,  Phạm  Ngũ  Lão.  Những  người  sáng  lập
     ra  làng,  hay  những  ông  quan  có  ơn  vối  làng  khi  chết
     thường cũng được thò làm thần, như Nguyễn cẩn  lập ra
     làng Đông Lâm ở Hải Dương,  Hoàng Cao Khải lập ra ấp
     Thái Hà ở Hà Đông, Nguyễn Công Trứ lập ra các làng ở
     hai  huyện  Kim  Sơn  và  Tiền  Hải  ở  Ninh  Bình  và  Thái
     Bình. Lại còn một thứ thần là người thường mà chết bất
     đắc kỳ tử được giò thiêng thì cũng được người ta thò làm
     thần,  vì  thế  mà  có  những  thần  Ăn  trộm  (Lộng  Khê,
     huyện  Phụ  Dực,  tỉnh  Thái  Bình),  thần  Trẻ  con  (làng
     Đông  thôn,  huyện  Hoàng  Long,  tỉnh  Hà  Đông)  thần

     Chết nghẹn, thần Tà dâm V.V..
       Sự tích của mỗi vị thần có ghi chép ở trong thần tích
     (hay kinh sách) dân làng giữ rất kín ở một nơi với thần
     sắc của vua ban cho.  (Thần sắc có ba bậc: Thượng Đẳng
    thần, Trung đẳng thần, Hạ đẳng thần). Thỉnh thoảng có
    làng không có vị  thần  nào ỏ  trong  các  hạng  thiên thần
    và nhân thần kể trên mà thò,  thì  thò tam vỊ  thổ thần ở
    bản thổ.
       Cũng như gia đình đối vói tổ tiên,  hương thôn đối với
    thần làng,  gặp những ngày huý cùng các ngày tuần tiết
    trong  một  nám  thì  phải  cúng  cấp.  Thường  trong  một

    212
   205   206   207   208   209   210   211   212   213   214   215