Page 212 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

tất mỗi làng mỗi có, vì sự thò Phật không phải là việc
công của làng. Chùa Phật có khi thì do dân làng xây
dựng ở một chỗ phong cảnh thanh u, cách xa vùng nhà
ở, rồi giao cho một thầy chùa trông giữ, có khi thì do tư
nhân, hoặc một người giàu có, một ông quan, một vị
thầy tu, lấy tư cách cá nhân mà thiết lập, rồi chiêu mộ
tăng ni đến ở.
Ngôi chùa thường có một tòa nhà chính ở giữa là chỗ
thò Phật, có tưỢng bằng gỗ hoặc bằng đồng và các thứ
đồ thờ như đỉnh hương, cây đèn V.V.. ó bậc trên hết là
tượng ba vị Phật Di Đà, Thích Ca và Di Lặc (tục gọi là
tam bảo). 0 bậc dưới thì có tượng Quan Âm là một vị bồ
tát, tưỢng Văn Thù và Phổ Hiền là hai vị đệ tử của
Thích Ca. ó gian bên thì thò các vỊ kim cương là những
vị bồ tát ủng hộ phật giáo ở Trung Quốc, và các vua
Thập Điện. Cũng có khi chỉ thờ các vị thần của đạo giáo,
như Thánh Mẫu và Quan Đế. Mặt tường hai bên thì vẽ
tranh thiên phủ và tranh thập điện. Sát hai tường ấy
hay trong hai dãy hành lang tự nhà chính thẳng ra là
tượng thập lục La Hán là 16 vị bồ tát ở luôn trần thế để
tê độ chúng sinh, ớ phía ngoài có hai tưỢng Hộ Pháp,
tục gọi là ông Thiện và ông Ác.
Phần sau chùa thì có tĩnh thồ chư vị là những vị thần
về đạo giáo, nhà thò tổ thò những vị tăng ni đòi trước ỏ
chùa ấy, và nhà hậu để thò những người mua hậu chùa;
lại có phòng riêng cho sư ở, gọi là trụ trì, và chỗ tiếp
khách gọi là phương trượng.
ớ trưóc chùa thì có cửa tam quan, trên có gác chuông.
Trật tự của tăng đồ thì đại khái trưóc hết là hạng sa
di hay tiểu sa môn, tục gọi là chú tiểu, hay diệu, thứ

214