Page 217 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

Xét tín ngưỡng thông thường của tín đồ phật giáo
nước ta ngày nay thì thấy khác hẳn đạo lý của Thích Ca
truyền dạy. về thuyết luân hồi họ tin rằng người chết
thì hồn phải xuốhg địa ngục, gồm có thập điện, ông vua
điện thứ nhất có cái gương soi thấu được những điều
thiện ác của mỗi người đã làm ở nhân gian để theo tội
nặng nhẹ mà chia các vong hồn ra tám điện khác, ơ các
chùa lốn thường có vẽ những hình phạt gớm ghê ở địa
ngục gọi là tranh thập điện. Vua điện thứ mười thì coi
việc hóa kiếp của các vong hồn sau khi đã chịu các hình
phạt gớm ghê, cứ theo tội nặng nhẹ mà cho thác sinh
thành người sung sướng, người cực khổ, hay là thành
cầm thú.
Muốn tránh những hình phạt ở địa ngục thì ở nhân
gian người ta phải hết sức làm lành. Nếu người ta hết
lòng tụng kinh niệm Phật và bô" thí thì cũng có thể nhò
Phật cứu cho nhẹ bót tội lỗi. Bởi th ế những người ăn
chay lễ Phật phần nhiều là mong giảm tội chứ chẳng ai
nghĩ đến việc diệt nghiệp và giải thoát đâu.

Tế tự của quốc gia

Từ triều Lê trở xuống, phật giáo đã suy lần thì khổng
giáo lại được triều đình độc tôn. Khổng giáo là do Khổng
Tử lập ra ở Trung Quốc vào khoảng thê kỷ thứ sáu,
trước Gia Tô. Nguyên Khổng giáo là một thứ học thuyết
về chính trị và luân lý chứ không phải là một tôn giáo
theo nghĩa thường, dẫu rằng Khổng giáo vẫn thiên
trọng những lễ giáo rất phiền phức. Một đặc điểm quan
trọng của khổng giáo là lẽ thiên nhân cảm ứng. Phàm

219