Page 219 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

Trai Cung sang Tế Đàn để hành lễ. Lễ thức này rất là
nghiêm trọng và phiền phức, đại khái theo thứ tự sau
này:
Rửa tay (quán tẩy), dâng trầm (thượng hương), dâng
tơ lụa (hiến ngọc bạch), dâng đồ cúng (hiến phẩm nghi),
dâng rượu (hiến tửu), đọc chúc (tuyên chúc) chia đồ
cúng (phân hiến) chia thịt cúng (trí phúc tộ). Trong khi
hành lễ, phải lấy một con trâu cúng để đốt ở một chỗ
trên Tế Đàn gọi là "phần sài". Khi con trâu ấy cháy gần
hết thì các quan nội tán xưng "lễ tất" rồi vua lên kiệu
trở về hoàng cung. Nghi trượng lúc về cũng long trọng
như lúc đi, chỉ khác là khi đi thì yên tĩnh mà khi về thì
có cử nhạc.

*
* *

Sau tròi là nguyên tổ chung của loài người, vua còn
phải thò tổ tiên riêng của nhà mình, tức là lễ tôn miếu,
ở Thái Miếu và Thê Miếu. Vì nước ta là nước nông
nghiệp nên vua lại còn phải tế tự các thần đất, thần lúa
cùng thần tứ thòi. Đàn Xã Tắc hình vuông ở phía hữu
cung thành là nơi đầu mùa xuân vua ngự đến để tế thổ
thần và cốc thần, ớ các tỉnh cũng có đàn ấy, thường là
quan Bố Chính thay m ặt vua mà làm lễ. Khi tê Xã Tắc
xong thì một vị quan khâm mạng cầm cày, cày một
luống ở sở tịch điền để làm hiệu mở đầu nông vụ. ớ các
tỉnh, các quan Bô" chính cũng phải cử hành lễ tịch điền
theo nghi tiết ấy.
Đầu mùa xuân lại còn một lễ lớn nữa là lễ Nghinh

221