Page 215 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

nỗi gay go, cho đến thế kỷ thứ ba trưóc Gia Tô mói
thịnh hành. Hai trăm năm sau, phật giáo lại chia ra hai
phái đại thừa (mahâyana) và tiểu thừa (Kinâyana). về
sau phái tiểu thừa do phương nam (nam tôn) mà truyền
sang Xiêm La. Cao Man, tuy giữ theo chính truyền của
Thích Ca nhưng vì câu nệ quá thành ra hẹp hòi cằn cỗi
lần đi. Phái đại thừa thì do phương bắc (bắc tôn) truyền
sang Tây Tạng, Trung Quốc, Việt Nam, Cao Ly, N hật
Bản, trải nhiều lần biến cải mà nghiễm nhiên thành
một tôn giáo mới, là giáo A Di Đà (amidisme) khác hẳn
vói phật giáo cũ; giáo ấy lại pha lẫn vói m ạt lưu của đạo
giáo ở Trung Quốic, và những thổ giáo ở Tây Tạng mà
thành một thứ phù chú giáo (tantrisme) thiên về mê tín
và lễ bái.
Phật giáo về phái đại thừa truyền vào nước ta vào
khoảng thê kỷ thứ 2 thứ 3. ở đòi Đường Đô Hộ phật
giáo ở nước ta đã thịnh, cho nên có những vị cao tăng
vừa giỏi thiền học vừa thông hán học, như Vô Ngại
thượng nhân, Phụng Đình pháp sư và Duy Giám pháp
sư. Đến khi nưổc ta độc lập thì phật giáo ở trong dân
gian đã thịnh lắm, nên vua Đinh Tiên Hoàng mới định
giai phẩm các tăng, đặt Ngô Châu Lưu và Trương Ma
Ni, hai vị sư có tiếng ở đương thòi, làm tăng thống và
tảng lục. Vua Lý Thái Tổ khi nhỏ ở chùa nên rất sùng
bái phật giáo. Nhà vua rất trọng đãi những người tu
hành, thường ban y phục cho tăng ni, lại dựng cung
Thái Thanh, lập chùa Vạn Tê cùng vô sô" chùa khác
khắp trong nước. Năm 1018 vua lại sai các quan sang
Tàu thỉnh kinh tam tạng. Đến đời Trần, tuy nho học đã
thịnh mà phật giáo cũng đồng thịnh. Vua Nhân Tôn lấy

217