Page 131 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

nhiều khi ngưòi có học thức hoặc đức vọng không chịu
ứng cử, thì nhà nước phải tuyển bổ. Những Bang biện
và Sung biện là viên chức chấp hành các tổng cũng do
nhà nưóc nhiệm mệnh chứ không phải do đại biểu của
xã thôn bảo cử như các Cai tổng Phó tổng ngày trước.
Ta xét cách tổ chức hương chính như thê thì thấy
rằng sự giám đốc của Chính phủ đối với hương thôn
nghiêm nhặt hơn xưa nhiều. Thực ra thì ở Nam Việt,
ngay từ buổi đầu cuộc chinh phục Chính phủ thuộc địa
đã can thiệp đến hương chính nhiều rồi, nghị định năm
1927 chỉ là qui chê một cái tình trạng đã sẵn có vậy.
0 Nam Việt mỗi làng có một công quĩ để sung vào
việc chi tiêu về tế tự, việc đường sá cầu cống, việc hương
học, việc trả phụ cấp cho hương chức và trả lương cho
phu tuần. Nhò có công quĩ ấy mà các xã thôn kiến thiết
và kinh dinh được nhiều công cuộc lốn.
ớ Bắc Việt việc cải lương hương chính do nghị định
quan Thống Sứ ngày 12 Aout 1921 cũng chú trọng nhất
về hai vấn đề cốt yếu như việc cải lương ở Nam Việt là
tổ chức hương hội và đặt sổ chi thu (công quĩ). Theo
nghị định ấy thì mỗi làng do Hương hội quản trị, gồm từ
4 đến 20 người tộc biểu là đại biểu của họ cử ra, cứ 100
người đi bầu thì đưỢc cử một người tộc biểu. Hương hội
có Chánh và Phó hương hội, đại khái chức vụ là phải coi
việc quản trị trong làng, thi hành mệnh lệnh và huấn
thị của quan trên, lập khoán lệ, dự định sổ chi thu, cùng
là cử hai ba người để hòa giải những việc tạp tụng trong
dân. Vì bọn kỳ hào xưa sỢ m ất thể diện, không ai chịu
ra giành chân tộc biểu, nên trong Hương hội toàn là
những người trẻ tuổi không có danh vọng và thế lực,

133