Page 129 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương
P. 129
giói^^^ và tụng kinh cầu Phật.
Ngoài những lễ lón của làng còn có những lễ của các
đoàn thể nhỏ như thôn, giáp, và các hội các họ kể trên
kia. Lại còn những lệ mua nhiêu mua ấm, lệ khao của
những người chức sắc khoa trường, lệ vọng của những
người lên lão lên bô, lệ cáo sắc phong tặng của các quan,
lệ kỵ hậu ở đình miếu chùa chiền, đều là những dịp cho
dân quê cỗ bàn chè chén.
Tính hết cả các cuộc tế lễ hội hè lớn nhỏ trong làng
thì thấy dân quê ta hàng năm có nhiều cơ hội để tiêu
pha xa xỉ lắm.
Sự cải lương trong hương thôn
Tình trạng hương thôn nước ta vốh có nhiều điều hay
mà cũng có rất nhiều điều tệ lạm cần phải cải lương,
đây chỉ xin lược cử những điều trọng yếu.
Về việc hành chính ở hương thôn, trên kia ta đã thấy
cái nạn kỳ hào tác tệ, những kẻ giàu có thường kết bè
lập đảng mà lũng đoạn quyền lợi và áp chê dân em.
Nhân cái tập tục "phép vua thua lệ làng" mà chính phủ
không hề can thiệp đến việc dân, nên mỗi làng thành ra
một tiểu giang sơn, ỏ trong ấy bọn kỳ hào là cơ quan
chuyên chế. Mối tệ ấy, gần đây nhân sĩ trong nước đã
nhìn thấy rõ, cho nên từ hơn hai mươi năm nay đã thấy
nhóm thành cái dư luận cải lương hương chính một
ngày một mạnh, ó Nam Việt Nam và Bắc Việt, Chính
phủ đã thi hành việc cải lương, duy ở Trung Việt thì
Thu hết thạch tinh cốt khí, yêu ma lệ quỉ mà ngăn câím không cho xâm
phạm đến giới hạn trong làng.
131